Skip to main content

Stry teen wellus – 1 Tessalonisense 4:1-7

Die studente het gevra oor “lust” – wellus. In die konteks van ons gesprek oor verhoudings en die liefde. Nie net “hoe ver, is te ver” nie, maar wat maak ‘n mens met “lust”, met jou slegte begeertes.

My aanpak in hierdie kort reeks was om eers te gesels oor die ware artikel, die liefde tussen man en vrou, die wyse waarop seksualiteit in die huwelik tot sy reg kom. Daarom het ons na Genesis gekyk met die tema van “helftes en helpers”. Ons het twee keer gekyk na Hooglied en afgesluit met ‘n perspektief op die wonder van “wedersydse interafhanklikheid”.

Dit is hoe God wil hê dat ons in die huwelik mekaar moet liefhê. ‘n Mens moet immers eers weet wat God wil, wat goeie begeertes is, voor jy kan kom by wat God afkeur, en waarvoor ‘n mens dan versigtig moet wees.

Maar, nou kom ons by julle vraag oor wellus. Ek gaan dit aanpak uit die hoek van die woorde wat die NT gebruik vir wellus. Die woord epithumia wat oor die begeertes gaan, en die woord porneia wat oor die dade gaan.

Wellus in die NT

Daar is inderdaad talle gedeeltes in die Bybel wat oor die verkeerde kant van die liefde gaan, onder andere oor “lust” – wellus, verkeerde seksuele begeertes.

Jesus sê in die Bergrede:

“Maar Ek sê vir julle dat elkeen wat na ’n vrou kyk om haar te begeer, reeds in sy hart met haar egbreuk gepleeg het.” (Matt 5:28)

In Engels:

“But I say to you that everyone who looks at a woman with lustful intent has already committed adultery with her in his heart.” (ESV)

Jesus gebruik die Griekse werkwoord epithumeō vir dié wellustige begeertes. Dit beteken:

“om ‘n sterk begeerte hê vir iets wat aan iemand anders behoort; om deel te neem aan ‘n moreel verkeerde aktiwiteit. Dit kan vertaal word met: “slegte begeertes” of “wellus.”

Paulus gebruik dieselfde selfstandige naamwoord epithumia vir die oordeel van God oor mense wat Hom nie vereer om volgens sy wil te lewe nie. Daarom het Hy hulle oorgegee aan die “slegte begeertes van hulle hart” om hulle liggame te gee vir ongeoorloofde seksuele verhoudings (Rom 1:24-27).

Paulus raai ons daarteenoor aan om in die huwelik te tree volgens God se wil vir die lewe. Meer spesifiek, op die gesag wat Jesus aan hom verleen het. En Paulus spel die huwelik baie spesifiek uit as iets wat nie spruit uit wellus nie, maar uit heilige eerbiedige huweliksliefde:

Verder dan, broeders en susters, vra en vermaan ons julle in die Here Jesus dat julle, soos julle van ons geleer het hoe julle moet wandel en God behaag, nog oorvloediger mag wees. 2Want julle weet watter bevele ons julle deur die Here Jesus gegee het. 3Want dit is die wil van God: julle heiligmaking; dat julle jul moet onthou van die hoerery; 4dat elkeen van julle moet weet om sy eie vrou te verkry in heiligheid en eer, 5nie in hartstogtelike begeerlikheid soos die heidene wat God nie ken nie; 6dat niemand sy broeder in hierdie saak moet bedrieg en benadeel nie, omdat die Here ’n wreker is oor al hierdie dinge, soos ons aan julle ook vantevore gesê en betuig het. 7Want God het ons nie tot onreinheid geroep nie, maar tot heiligmaking. 8Daarom, hy wat dit verwerp, verwerp nie ’n mens nie, maar God wat ook sy Heilige Gees aan ons gegee het.” (1 Tess 4:1-7)

Paulus gebruik dieselfde woord epithumia en vermaan mans en vrouens om heilige huwelike met mekaar aan te gaan waarin die wêreldse seksuele begeertes nie ‘n bepalende rol speel nie.

Hy sê ook baie spesifiek dat die gelowiges hulle moet weerhou van “hoerery”. Die selfstandige naamwoord wat Paulus daar gebruik is porneia. Dit saam met die werkwoorde porneuō en ekporneuō beteken die volgende:

“om seksuele onsedelikheid van enige aard te beoefen, dikwels met die implikasie van prostitusie – om ongeoorloofde seks te beoefen om hoerery te bedryf. (Louw-Nida). En ‘n mens kan in die OT vir agtergrond gaan kyk na Levitikus 18-20 wat sestien ongeoorloofde seksuele gedragspatrone uitspel.

‘n Mens kan dié betekenisse oral in die Bybel nagaan. In die NT word porneia onder andere gebruik vir die volgende seksuele gedrag:

1. Seks met prostitute

16Of weet julle nie dat hy wat ’n hoer aanhang, met haar een liggaam is nie? Want die twee, sê Hy, sal een vlees wees. 17Maar wie die Here aanhang, is een gees met Hom. 18Vlug vir die hoerery. Enige sonde wat ’n mens doen, is buite die liggaam; maar wie hoerery bedryf, sondig teen sy eie liggaam.”  1 Kor 6:16-18.

2. Seks met dieselfde geslag

7soos Sodom en Gomorra en die stede rondom hulle, wat op dieselfde manier as hierdie mense gehoereer en agter vreemde vlees aan geloop het …” (Judas 7).

3. Seks buite die huwelik

4Laat die huwelik in alle opsigte eerbaar wees en die bed onbesmet; want God sal hoereerders en egbrekers oordeel.” (Hebr 13:4)

4. Seks met gesinslede

“’n Mens hoor waarlik van hoerery onder julle, en hoerery van so ’n aard as wat selfs onder die heidene nie bekend is nie: dat iemand die vrou van sy vader het.” (1 Kor 5:1)

Stry teen wellus

Dit is die onomwonde boodskap van die Bybel.

Vergelyk net weereens Paulus in 1 Tessalonisense 4, hierdie keer in Engels. En let op vers 8:

1 Finally, brethren, we beseech and exhort you in the Lord Jesus, that as you learned from us how you ought to live and to please God, just as you are doing, you do so more and more.  2 For you know what instructions we gave you through the Lord Jesus.  3 For this is the will of God, your sanctification: that you abstain from unchastity (porneia);  4 that each one of you know how to take a wife for himself in holiness and honor,  5 not in the passion of lust (epithumia) like heathen who do not know God;  6 that no man transgress, and wrong his brother in this matter, because the Lord is an avenger in all these things, as we solemnly forewarned you.  7 For God has not called us for uncleanness, but in holiness.  8 Therefore whoever disregards this, disregards not man but God, who gives his Holy Spirit to you. (RSV)

Dit is wat Jesus ook van die begin af geleer het dat gelowiges heilig moet lewe. Hy wou sy dissipels toerus om die sonde te konfronteer, seksuele sondes ingesluit, sodat mense daarvan verlos kan word:

21Want van binne, uit die hart van die mense, kom die slegte gedagtes, hoerery (porneia) en egbreuk (moicheia).” (Mark 7:21).

Jesus leer ons dat daardie verkeerde slegte begeertes in jou hart ontstaan en in jou seksuele gedrag na vore kom. En waar jou hart jou verlei om te sondig, is sy raad altyd, kry vergifnis en sondig nie meer nie. Dit geld vir porneia sowel as moicheia, onsedelikheid en egbreuk.

“Gaan, en moet van nou af nie meer sondig nie”, sê Hy vir die vrou wat in egbreuk (moicheia) – sy het haar man verneuk – betrap is (Joh 8:1-11).

En vergeet van die truuk wat liberale teoloë aanwend om eerder op die mans in die verhaal te konsentreer, en só die aandag af te lei van die vrou se egbreuk. Jesus sê vir die vrou, gaan, en moet van nou af nie meer sondig nie. Dws moenie seks hê met iemand anders as die man waarmee jy getroud is nie.

Hoekom is dit vir Jesus so belangrik?

Want, sonde sprei soos suurdeeg deur die meel. Dit maak alles onheilig. Nie net die persone betrokke nie. ‘n Hele gemeenskap word daardeur geraak.

In sy brief aan die gemeente Tiatira in Turkye skryf Jesus ernstig aan hulle om seker te maak dat hulle nie gevaar loop dat die gemeente as sodanig weens porneia só in sonde verval dat hulle nie meer ‘n getroue gemeente van die Here sou kon wees nie. Afgodery en onsedelikheid het immers daar hoogty gevier soos ons in Openbaring 2:18-29 lees.

Hy roep hulle op tot ‘n stryd teen porneia, teen die gedrag wat saamgaan met slegte begeertes.

Die probleem is dat onsedelikheid en afgodery die twee kernsake is wat ‘n kerk kan korrumpeer, wat die ortodokse leer en lewe verander in ‘n “anything-goes” leer en lewe waar enigiets en enigiemand toegelaat word om te glo en te leef soos hulle wil in die naam van diversiteit en verdraagsaamheid.

Gewoonlik is dit dan ook dié mense wat eenheid bó alles stel. Niemand word uitgesluit nie. Geen dissipline. Geen poging om “in die liefde by die waarheid te bly nie” (Ef 4:15). Nee, ‘n Gods-water-oor-Gods-akker benadering. Maak vir almal ruimte in die kerk, al dink hulle nie soos ek nie.

Jesus is daarom onwrikbaar daaroor dat dié leringe nie geduld kan word nie. Want dit rand die gemeente in sy diepste wese aan.

En Jesus vat nie net die oortreders aan nie, maar die hele gemeente. Hy het teen hulle dat hulle as ‘n gemeente nie optree teen die oortreders nie.

Hoe doen jy dit?

Ek wil vir julle ‘n drieledige strategie gee vir julle persoonlike lewe:

Die 3-J strategie: Job-Josef-Jesus

JOB: Sluit ‘n verbond met jou oë

Job sê: “Ek het ’n verbond gesluit met my oë: hoe sou ek dan ag gegee het op ’n jonkvrou?” (Job 31:1)

JOSEF: Vlug weg van versoeking

Josef en Potifar se vrou wat by hom aanlê: “Hy het sy kleed in haar hand laat agterbly en gevlug en na buite geloop.” (Gen 39:12).

Vergelyk Paulus: “Vlug weg van onsedelikheid!” (1 Kor 6:18).

JESUS: Wees versigtig met wat en waarna jy kyk.

Maak keuses en hou daarby. Dit sluit flieks in, video’s, Internet. Kry ‘n accountability partner. Hoe het daardie liedjie gegaan: “Sit dit af!”

Vergelyk Jesus: “Ruk jou regteroog uit en gooi dit van jou af weg.” (Matt 5:29).

Wanneer jy gekonfronteer word met versoekings wat ten spyte van jou versigtigheid jou verlei, vlug weg. Wees prakties. As jy meer kry as waarvoor jy gebargain het, vlug weg.

View all posts in this series

Lewer kommentaar

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.