Die beproewings van ‘n koning – Psalm 32

Verwelkoming

Ek is getref die week deur die navorsing wat gepubliseer is oor wat erediensbywoners sê vir hulle werk in die luister na ’n preek.  Luisteraars sê, hulle luister vir vier goed:

• Inspirasie
• Geestelike leierskap
• Geestelike inhoud
• Langdurige impak

Listening to the Listeners of Sermons deur Lori J. Carrell

(http://www.alban.org/conversation.aspx?id=10225 – Adapted from Preaching That Matters: Reflective Practices for Transforming Sermons, by Lori J. Carrell, a book that Ronald J. Allen calls “inspirational, challenging, and practical–all at once.”  )

Sou graag wou weet wat vir julle werk.  Ek het dié vier aspekte van luister geneem, en die erediens en my prediking daarom ontwikkel.  Dit het onder andere gelei tot my keuse van Psalm 32 (eerder as Psalm 51 of die verhaal van Dawid en Batseba in 2 Samuel 11-12 wat vroeër voorop in my gedagtes was) as Skriflesing, my keuse van liedere, en die woord wat die Here my gegee het om vandag vir ons geloofsgemeenskap te gee.

Toetrede

Liedboek 157 – Here Jesus, ons is saam, op u roepstem hier vergader (vers 2: “Laat ons daagliks onbevrees op u heil bou, diep afhanklik”) – sit

Votum en seëngroet

“Dit gaan goed met die mens wie se oortredings nie gestraf word nie, wie se sonde vergewe word.  Verbly julle in die Here en juig, regverdiges, jubel, alle opregtes.” (Ps 32:1,11)

Aanbidding

Liedboek 240 – Heiland, as in ootmoed stil ons afhanklik voor U kniel – sit

Lofprysing

Liedboek 422 –  Die Heer, die Heer het opgestaan! Die Heer het wáárlik opgestaan! (vers 3: “Laat ons, o Here, deur u Gees, afhanklik én oorwinnaars wees”) – staan

Gebed

“Dit is wonderlik dat ons in tye van nood kan bid, Here, dat U vir ons ‘n skuilplek sal wees, dat U ons sal beskerm teen aanvalle, en dat ons U kan loof deurdat U ons oorwinningsliedere laat sing.”  Só gaan Psalm 32 ons leer.  Ons wil daarom ons afhanklikheid van U kom bely én vasstaan in die oorwinning wat U vir ons in Christus gegee het, Hý wie se opstanding ons vandag, soos elke ander Sondag, vier.

Skriflesing

Psalm 32 – “Verbly julle in die Here en juig, regverdiges, jubel, alle opregtes.”

Psalm 32 – Vergifnis seën jou met ’n veranderde lewe

Vergifnis oorheers die Psalm.  En dit help om die Psalm te lees aan die hand van die Selas.  Dit gee vir jou ’n aanduiding van die gedagte eenhede van die Psalm en waar ’n mens as’t ware eers tot stilstand moet kom, voor jy verder lees-bid.  Ek gaan dit ook só lees met ‘n minuut stilte, en ‘n kort opmerking waar nodig:

32:1-4 – Daar is groot seën in sonde belydenis

Dawid skets op diepsinnige manier dat sonde belydenis en vergifnis  ’n mens regtig gelukkig maak.  As jy ervaar dat die boek van jou lewe skoongemaak word van alles wat skadelik en skandelik is, dan lewe jy eers regtig! Dit is waarom die wegsteek of ontkenning van sonde so destruktief is – dit krap jou binneste om (en jou liggaam – die woord “uitgeteer” kan ook “oud-word” beteken) en hou jou gevange. 

32:5 – Sondebelydenis maak jou vry

Sondebelydenis maak jou vry en bring jou binneste tot bedaring.  Selfs al sou jy steeds moet boet vir iets wat jy verkeerd gedoen het, gee vergifnis jou die vermoë om dit kop omhoog te doen.

32:6-7 – Vergifnis gee jou vrymoedigheid

Vergifnis gee almal die vrymoedigheid om God as skuilplek op te soek en te ervaar.

32:8-11 – God leer dié wat vergifnis ontvang het en omvou hulle met sy liefde

Vergifnis is egter net die poort tot ’n veranderde lewe.  God wil vir Dawid leer oor die pad wat hy moet volg, sodat Hy sy oog oor hom kan hou.  God wil hom nie beheer soos ’n mens ’n perd of muil met ’n stang in die bek moet beheer nie, maar Dawid help om in verhouding met God te lewe.

Dié wat ja sê vir só ’n lewe, ervaar dat God hulle met sy liefde omvou (vers 10)!  En dit is die aanleiding tot ’n lewe van lof aan God in die byeenkoms van die regverdiges, waar ons interafhanklik kan lewe.

Woordverkondiging

Watter verhaal?

Ek het ’n keuse vandag – ek kan kies uit die verhaal van Dawid, Batseba, Urija of Natan, wat kom uit 2 Samuel 11-12 in Die Storie, en uitbrei oor laksheid, magsmisbruik, integriteit of profetiese moed.  Want dít is die storielyn van dié vier karakters.  Dawid het nie gedoen wat hy moes nie, hy moes saam met sy soldate gaan veg het, en bly toe by die huis en misbruik sy mag oor Batseba, terwyl Urija, die buitelandse held in Dawid se uitnemendste groep van dertig helde met uiterste integriteit opgetree het en weier om te val vir die koning se planne om hom sy verantwoordelikheid te laat vaar.  Natan het daarby uiterste profetiese moed aan die dag gelê om ‘n moordenaar koning direk aan te spreek.

Ek kan ook kies uit die ander verhale van 2 Samuel 18-19 wat in Die Storie opgeneem is oor Dawid, Absalom en Joab en verder uitbrei oor Dawid se laksheid in kinderopvoeding en optrede toe Tamar onteer is deur haar broer Amnon, wat gelei het tot Absalom se rebellie en uiteindelik ook tot Joab se stilswyende rebellie teen Dawid se bevele.

Ek kan daarteenoor kies om eerder die verhaal van Dawid en Salomo te vertel en fokus op die bou van die tempel, soos ons dit uit 1 Kronieke 22 en 29 in Die Storie het, en dan uitbrei oor visie en mentorskap.  Dit is uitnemende inspirerende stof en deel van die omvattende nalatenskap van Dawid, iets wat ons in gedagte kan hou vir ons eie lewe. Jy word onthou vir jou visie en vir hoe jy daardie visie oorgedra het aan ander.

Of ek kan kies uit 3 Psalms wat hier in Die Storie opgeneem is, Ps. 23, 32 en 51, en uitbrei oor afhanklikheid, want dit is eintlik ten diepste AL waaroor al drie hierdie Psalms gaan.  Die een het meer te make met afhanklikheid in al die seisoene van die lewe (Ps. 23) en die ander twee meer te make met afhanklikheid in eerlikheid en belydenis voor God wanneer jy oortree (Ps. 32 en 51).

Hoe sal ek die keuse maak?

Ek kan die vier vrae neem, wat navorsing sê is waarvoor jy luister, en kan dan kies om die preek aan die hand daarvan te struktureer:

Eerste vraag:  Wat inspireer ons uit dié verhale?  Is dit Dawid se verhaal of dié van Urija of dié van Natan?  Batseba speel nog nie ’n groot genoeg rol nie, Absalom wys hoe dinge nie gedoen word nie en Joab is ’n harde blikskottel.  So dit moet Dawid, Urija of Natan wees … In my stilword, het Dawid sterker uitgestaan, veral omdat hy so veelkantig geteken word, en hy na alles die sentrale karakter van die verhaal is, so ek kies vir Dawid.  En die drie Psalms se fokus op afhanklikheid het my in die rigting van dié tema uit sy lewe beïnvloed.

Tweede vraag:  Wat is die woord van die Here vir ons, waarin Sy leierskap in ons lewens ervaar kan word?  Wil die Here ons aanspreek oor laksheid, magsmisbruik, of rebellie?  Of wil Hy ons aanmoedig om ons lewens te lei met integriteit of met profetiese moed of met die klem op visie of mentorskap of in absolute afhanklikheid wat eerlikheid en belydenis insluit? 

• Die keuse vir aanspreek sou meer profeties wees, en die keuse vir aanmoedig meer pastoraal.  In my stilword hieroor het aanmoediging my sterker aangespreek, en het ek daarvoor gekies. 
• Boonop het die idee van afhanklikheid al hoe sterker in my denke gefunksioneer, sodat Psalm 32 wat dit op só ‘n besondere wyse uitspel, die teks geword het waardeur die Here met my gepraat het.  En dié keuse is vasgemaak, toe ek dieper en dieper oor afhanklikheid nagedink het, en die nadenke my gelei na ’n diep saak wat eintlik al die verhale in hierdie tekste aan mekaar bind, dit is die uiters belangrike saak van interafhanklikheid.

En wat my opgewonde gemaak het daarvan, is dat interafhanklikheid ook die antwoord op die derde vraag na geestelike inhoud is.  Waar ons dié geweldige belangrike rol raaksien wat interafhanklikheid in die teks en in ons lewens speel en kan speel, verdiep ons begrip van die geestelike inhoud van dié gedeelte.

En dit gee ook ‘n belangrike antwoord op die vierde vraag na wat die langdurige impak hiervan sal wees, want die teks sê, wanneer ons groei in interafhanklikheid verhoog die impak van God se werk in ons lewe binne die gemeenskap van gelowiges eksponensieel.  Dit is immers wat die navorsing oor jongmense vir ons leer – Search Institute – ’n betekenisvolle verhouding met net 3 ander persone in ’n gemeenskap verander jongmense se lewens dramaties!

Ek wil dit illustreer met een dag hierdie week uit my eie lewe soos ek dit in my Joernaal laatmiddag Dinsdag opgeteken het:

• Diep dankbaar vir wat dié dag my sover bring- heerlike stiltetyd uit Kronieke met my vrou aan my sy, geselsie met my ma oor Arno se scan wat skoon is, diep-diep dankbaar daaroor, tyd vir beplanning gegee aan die res van die jaar se eredienste, personeelvergadering gehou waar ons lekker gelag en gedeel het, ook oor iemand wat sy broer verloor het, nog dieper gesels met iemand oor sy ouers wat die egskeidingspad begin loop, bevoorreg om só ingetrek te word in iemand se lewe, saam beplan aan ‘n groot orrel-makietie saam met NMMU binnekort in die kerk, gaan heerlik wees, wonderlik bemoedig deur my versorger in die gemeente, haar gebed vir my voel asof die hele gemeente vir my bid, gebel om ‘n jarelange lidmaat geluk te wens met haar verjaarsdag, selfs gesing vir haar!, ‘n ander lidmaat met ‘n groot dag gelukgewens, ons kom ook al ‘n tyd saam, ‘n uur lange gesprek gehad met ons plaaslike barmhartigheidsguru oor ‘n sewe maande proses om ‘n gesin van die straat af te kry, maar nou ná hulle werk gekry het ernstige probleme met hulle het, en toe gelukkig ‘n regspersoon in ons gemeente betrokke gekry om dit uit te sorteer, en dit is nou maar drie-uur … Bybelskool voorbereiding wag nog, TV vir Ernest en ‘n gesprek oor die voortsetting van sy studies, preek vir Sondag, lekker koor sing ses-uur, en 140 e-posse takel, en dan vir 2 volle dae verder aan die Algemene Sinode beplan met die ontwerpspan. Ek wil geen ander werk hê nie!
• Wat my dié dag getref het, is die netwerk van verbintenisse wat my lewe sin gegee het, dinge wat God vir my gegee het – in my stiltetyd, in iemand wat vir my kom bid, in die moontlikhede vir diens wat ek het – dinge wat mense vir my beteken het, en wat ek vir hulle beteken het.  Ek het selfs ‘n jongman in Gauteng kon help om ‘n gemeente te kry waar hy belydenis van geloof kan aflê.  Ek het direkte kontak gehad met meer as 50 mense en indirekte kontak met meer as 700.  En dit was net Dinsdag … en die interafhanklikheid van die netwerk van verhoudinge is wat my lewe sin gegee het, en waardeur ek ook sin aan ander se lewens kon gee.

Hoe werk interafhanklikheid in die verhale van hierdie hoofstuk in Die Storie?

• Dawid se probleme begin in dié deel van sy geskiedenis by die verontagsaming van sy verantwoordelikhede as koning.  Die skrywer sê: “Die volgende lente, die tyd waarin die konings gewoonlik gaan veg … het Dawid vir Joab en sy manskappe gestuur en self in Jerusalem agtergebly.”  Omdat hy nie werk aan sy verbintenis met sy werk en sy soldate nie, hy nie interafhanklik op daardie gebied van sy lewe leef nie, wreek die besluit hom op Dawid deurdat hy alleen moet stry teen versoekings sodat hy uiteindelik daarvoor val en sy mag misbruik oor Batseba.  Sy sonde met Batseba lei hom nog verder die moeilikheid in deurdat hy kies om Urija, ironies genoeg ‘n uitlander wat met integriteit optree, wat in touch  met sy verantwoordelikheid wil bly, te laat doodmaak.  Sonder die netwerk van interafhanklikheid, van mense wat hom verantwoordelik kan hou, faal die groot Godsman.
• Dit het destruktiewe gevolge op die hele netwerk van verhoudinge waarbinne Dawid staan.  Dawid se verkeerde dade boemerang op sy eie huis, nie net deur die dood van die kind wat vir hulle gebore word nie, maar ook deur Absalom wat ellende oor hulle huis bring met sy rebellie.  Wat in die geheim gebeur het, word op die koop toe ‘n openbare skande.
• Gelukkig kies Natan om die koning te konfronteer met sy sonde en hom nie in sy sonde te laat krepeer nie, anders as wat Joab dit doen.  Onder die diep oortuiging van die Here word Natan gestuur om die ontevredenheid van die Here met dit wat Dawid gedoen het aan hom mee te deel.  Met ‘n ontstellende verhaal van die ryk man wat die arm man se enigste hanslammetjie opgedis het vir sy gaste, breek Natan deur die selfsug en magswellus van Dawid: Attâ Haîsh – “Jy is daardie man!”  O, hoe belangrik is hierdie profetiese moed nie in ons lewens nie!
• Want in die aanspreek en die oordeel lê alreeds die interafhanklike genade.  Natan het genoeg omgegee om te konfronteer. God het genoeg omgegee om Dawid se dade nie ongesiens of ongestraf te laat verbygaan nie.  Die eerlike oopmaak van wat verkeerd is, bring die genesing.
• Anders as Saul het Dawid nie verskonings gesoek vir sy sonde nie, en die Here om vergifnis gesmeek, soos ons in die onvergelyklike Psalm 51 lees.  Hy het hom gesteur aan dié wat hom gekonfronteer het.  Dawid ervaar daarmee: “Ek het my oortredings bely … my oortredings het U vergewe,” al moes hy steeds die straf dra.  Só word hy weer teruggeskryf in die storie van God met sy mense.
• Die wonder is dat die Here dié tragiese gebeure in sy genade omdraai met die geboorte van Salomo, juis uit dié verbintenis met Batseba, vir wie die Here die naam Jedidja gee, geliefde van die Here.  Salomo sou verantwoordelik wees vir die bou van die tempel wat ‘n tyd van ongekende vrede in Israel sou inlui.  Uit die tragiek van die sonde spruit die wonder van die herstel, alles deur die onvergelyklike genade van die deernisvolle konfrontasie van God en sy profeet met Dawid.
• Dit verander Dawid op beslissende wyses, hoewel daar ook nog ander mislukkings is met sy kinders voor hy die regte ding doen met Salomo.  Dawid reageer aan die einde van sy lewe met visie rondom die tempel en mentorskap teenoor Salomo en praat hom moed in vir sy termyn as koning: “Wees sterk en vol moed … Begin nou met die werk, en mag die Here met jou wees!”  En die Here seën dié inisiatief met die oorvloedige vreugdevolle en vrywillige gawes van die volk vir die tempel waarmee hulle eenheid as geloofsgemeenskap gedemonstreer word.  Dit mond uit in ‘n groot lofprysing en verering van God.

Wat leer dit ons?

• Oral waar interafhanklik geleef is, oorheers konstruktiwiteit. Soos verhoudinge gebou en in stand gehou word, met God en mense, só bou God sy koninkryk en ‘n geloofsgemeenskap wat die toets van die tyd kan deurstaan. 
• Oral waar onafhanklik geleef is, oorheers destruktiwiteit.  En soos verhoudinge afgebreek word of nie in stand gehou word nie, met God en met mense, breek dit die koninkryk van God en die geloofsgemeenskap af en is daar niks oor wat die toets van die tyd kan deurstaan nie.

Die keuse is ons s’n.  Interafhanklik of onafhanklik. 

En die Here moedig ons aan om interafhanklik te lewe.

So – waar laat dit ons? 

• Die Here wil jou inspireer met Dawid se verhaal waarin sy eerlike afhanklikheid van God sy gruwelike sondes oorskadu het. 
• Die Here wil jou aanmoedig om Hom op te soek en moeite te doen met Sy Woord, dit sal jou diepte gee in jou geestelike lewe, maar terselfdertyd jou inspireer om jou rol in die lewe voluit te gaan speel – in jou familie, in die gemeenskap, in jou beroep. 
• Dít gee God se Woord ’n langdurige impak in jou lewe wat nie net ander se lewens sal verryk nie, maar jou eie ook. 
• Só groei jy in interafhanklikheid, dít wat die Here dié week in jou wil laat groei.

Prakties vir dié week:

• Fokus op Bybellees en gebed.  Alles hang uiteindelik daarvan af.
• Soek jou medegelowiges op en bid en lees saam.  Vertel julle stories vir mekaar.  Dien en bid vir mekaar. Doen dit ook in jou familie.
• Reik uit na iemand met wie jy lank laas mee gesels het.
• Maak ‘n verskil in iemand se lewe wat dit nodig het, al is dit iets kleins.
• Bel iemand en wens hulle geluk met ‘n verjaarsdag of prestasie.
• Gaan besoek iemand in die hospitaal.
• Gaan lees vir iemand wat nie self kan nie.
• Gaan stap langs die see saam met iemand vir wie jy lief is.
• Skryf ‘n brief in die koerant oor iets wat vir jou saak maak – en wees konstruktief. (Geluk Louise Eksteen met jou innemende artikel in Die Burger!)
• Reageer op iemand se Facebook bladsy.
• Bid vir iets spesifieks en vertrou die Here vir ‘n antwoord.
• Gaan besoek iemand in die tronk.
• Raak betrokke by een of ander iets hier in die gemeente waar jy ‘n verskil kan maak.

30 minute van interafhanklikheid, dit is al wat dit vra!  Dit sal jou hele lewe daarvan volmaak!

Gebed

Ekstra – Daar is natuurlik ’n gevaar, soos volgende week se kykie na Salomo se lewe vir ons gaan uitwys, waaroor ek in die Kleingroepmateriaal al geskryf het en wat op Facebook en die webtuiste geplaas is, trouens ook in ons aankondigings is:

• jou interafhanklikheid kan te aardsgebonde word sodat jy jou verhouding met God kan begin afskeep – dit was Salomo se probleem –
• óf jy kan te hemelsgebonde word waar jy jou verhouding met die geloofsgemeenskap kan begin afskeep – dit is die probleem van askese en wêreldvermyding, waarvan ons natuurlik min in die Bybel sien, maar gereeld deur die eeue in die Christelike kerk gesien het.

Dankoffers

Kerkraadvoorstelling

Slotlied

Liedboek 554 – Diep uit my hart, o Vader, bring ek U lof en dank (vers 2: “Ek is aan U verbind, aan U behoort my dae”) – staan

Seën

God se seën sluit sy vergifnis, sy versoening en ‘n vervulde verhouding met Hom in.

Liedboek 189 –Halleluja – staan