Miga 6:1-9 – Oujaarsdiens

Written by Chris van Wyk on 30/12/2011. Posted in Chris van Wyk.

Verwelkoming

Votum en Seëngroet

Lofsang

Lied 353 Die Heiland is gebore (staan)

Lied 349 Kom, kinders, besing met ‘n vrolike stem (staan)

Gebed

Terugblik

Dit is goed om ‘n bietjie die jaar in oënskou te neem en van die gebeure herleef.

SUID-AFRIKA:

• Australië se kaptein James Horwill na hulle SA geklop het by die Rugby Wêreldbeker.
• Wapenskandaal – kommissie aangestel
• Media- en spraak-vryheid – groot konflik en debat
• COP17 – groot verskille, maar ’n bietjie vordering om vir die omgewing om te gee.

WÊRELD:

EINDTYE:

• Harold Camping – en Johannes Coetzee hier by ons – voorspel die wêreld gaan eindig op 22 Mei.  Maar ons moet nie te vinnig oordeel nie!

AARDBEWING:

• Kantoorpersoneel probeer uit ’n hoë gebou kom in Christchurch, New Zeeland op die 22ste Februarie. ’n Kragtige aardbewing laat ten minste 180 mense sterf.

TSUNAMIS EN TORNADOS:

• ’n Draaikolk vorm in die see op die 11de Maart.
• Die boot, die Hama Yuri, ’n kilometer van die kus af bo-op ’n twee-verdieping huis.
• ’n Vrou treur in die verwoeste stad van Natori, in die noorde van Japan na die massiewe aardbewings en tsunami.
• ’n Foto voor en na ’n tornado deur Joplin, Missouri, is op 22 Mei.

OORLOË:

• ’n Rebelvegter vuur ’n AK-47 geweer in Libië in reaksie op die onttrekking van Muammar Gaddafi’s se magte uit Benghazi op die 19de Maart.
• ‘n Libiese rebel met Gadhafi se goue wapen.
• Osama bin Laden vermoor deur die Amerikaners – nasionale span vir sekuriteit luister hier in die Wit Huis na die berigte op die 1ste Mei.

OPSTANDE:

• Egiptiese Christene en Moslems dreunsing “Ons is een” tydens die Egiptiese opstande teen diktatorskap en in reaksie teen sektariese spanning tussen die Koptiese Christene en Moslems in Egipte.
• Die ma van Mohamed Bouazizi, met ’n foto van haar seun. Hy het homself aan die brand gesteek in protes teen die ekonomiese lyding in Egipte en was die vonk wat die Noord-Afrikaanse rewolusie begin het, op 26.
• Christene en Moslems aan die bid in Kaïro.
• Facebook het ’n baie groot rol gespeel regdeur die Midde-Oosterse opstande.
• Tragedie in Olso, Noorweë, met 93 mense wat met ’n bomontploffing en daarna deur ’n massa sluipmoord op Utoya eiland doodgeskiet is deur Anders Behring Breivik op 22 Julie, weens anti-Moslem sentimente.

HONGERSNOOD:

• Mihag Gedi Farah, ’n 7-maand-oue baba, by sy ma in Dadaab, Kenia. Hy is deur die Rooi-Kruis deurgehaal en is weer gesond.
• Mense wat vanweë honger probeer om in ’n voedsel stoor in Oos-Afrika in te breek.

EKONOMIE:

• ’n Telefoon is van die mikkie af by Wall Street – simbool van hoe dit met die wêreld-ekonomie gesteld is.  En dan praat ons nie eers van wat in Europa aan die gang is nie.

GEMEENTE:

“Aha” momente:

• Gryskrag – versterking van die pastorale bediening aan  bejaardes, en die aanstelling van Kobus Prinsloo in die plek van Deon Binneman.
• Erediens-reekse: Handelinge, Johannes, Jesaja, Psalms – Bybelskool en Kleingroepe
• Pinkster – Siegfried Louw: Heelhartige dissipelskap: ‘n Reeks oor Emosioneel gesonde navolging van Christus, met Sakkie Boeredans.
• Fondsinsameling – potjiekos, en vele meer
• Ouderlingeraad – nog net een vakature!
• Lief en leed – huwelikke, dope, begrafnisse
• Algemene Sinode – wegwyser vir die toekoms, kerkeenheid, belydenis van Belhar, akkomodering van uiteenlopende standpunte oor die doop en die duiwel.

Dit noop ons om te dink oor wat is regtig belangrik.

Skriflesing – Miga 6:1-9a

Miga tree op in die laat 8ste eeu vC in die tyd van Jotam, Agas en Hiskia.

Woordverkondiging

Miga 6 begin met ‘n aanklag wat God teen die volk van Israel maak, dat hulle aan ernstige geheueverlies ly.  In vers 1-5 herinner hy hulle aan drie goed:

1. Die Verlossing uit Egipte waar Hy hulle uit slawerny geruk het en ‘n soewereine volk gemaak het;
2. Die Versorging in die woestyn, waar Hy vir hulle leiers gegee het, Moses (wet – God se woorde en Woord), Aäron (kultus – versoening met God), en Mirjam (profetes – God se wil) wat op omvattende wyse vir hulle gelei het, nie net in oorlog nie (Num 22-24 – Balak en Bileam), maar ook in hulle aanbidding tot die Here;
3. En NB, die Vestiging in die Beloofde Land met nie net met die Intog van Sittim aan die Oostekant na Gilgal aan die Westekant van die Jordaan te make het nie (Jos 3-4), maar ook met die oorwinning oor al hulle vyande in die land Kanaän.

Dan volg die Here die aanklag op met ‘n verduideliking van hoe die verhouding met Hom werk.

Drie dinge werk nie:

1. duisende offers van ramme, of
2. duisende offers van olie, of
3. die offer van jou eersgeborene – dit alles werk nie om die verhouding met God in stand te hou nie.

‘n Mens kan baie godsdienstig wees, en tegelykertyd uiters oppervlakkig wees.  God soek nie besittings nie, selfs nie die weggee van jou rykdom nie, en verseker nie só iets gruweliks soos die offer van jou kind nie, waarmee natuurlik eksplisiete kritiek teen die praktyke van die latere konings van Israel uitgespreek word (2 Kon 17 – ook Manasse het dit later gedoen).

Drie dinge werk wel, en daarin is God se aanbod tot lewe, waarin Hy hulle herinner aan wat regtig belangrik is (vgl Deut 10:12-13):

1. om reg te doen (to do justice) – om na buite billik en regverdig op te tree;
2. om lief te hê (to love mercy/devotion/kindness – liefde te betrag – OAV) – om van binne-af verbind te wees aan liefde bewys, aan toewyding, aan omgee, aan sagmoedigheid;
3. om bedagsaam of nederig/ootmoedig te lewe (to walk humbly) voor God – om na bo met gespitste aandag te lewe, om noukeurig vir insigte en ervarings van God dop te hou om daarvolgens te lewe, kortom, om God ernstig op te neem.

Om reg te doen, lief te hê, en God ernstig op te neem – dit is die evangelie, die dinge wat werk in ons verhouding met God.

Dit gaan nie oor die gee van jou besittings nie, ook nie van jou rykdom nie, ook nie van jou dierbares nie – dit gaan oor die gawe van jouself, om persoonlik getrou te wees en te leef aan die Here midde-in die uitdagings van hierdie wêreld.  Dit is nie die dinge wat jy in die tempel of die kerk doen nie, maar in jou binnekamer en in die gemeenskap, dinge binnekant jou, dinge buitekant in die samelewing en dinge tussen jou en God, dws na die bokant.

Let op dat God sy boodskap aan elke individu rig: “Mens”.  Dit is dus op elkeen van ons van toepassing.

1.  Om reg te doen:

Miga herinner ons dat om met God te lewe, begin met hoe jy teenoor jou naaste optree – of anders gestel, hoe jou verhouding met God is, kan jy sien in hoe jy teenoor jou naaste optree.  En God soek regdoen, want Hy doen reg!  Hier is veral die hulpeloses en minderbevoorregtes in die oog, dié mense wat nie vir hulle eie reg kan opkom nie, wat uitgelewer is aan die sterkes, die rykes, die magtiges.

Dit is soos in Amos 5:24: “Maar laat die reg en die geregtigheid te voorskyn kom, laat dit aanrol soos watergolwe, soos ’n standhoudende stroom.” Of soos The Message sê: “Do what is fair and just to your neighbor”.

Om “reg te doen” slaan nie bloot op die regspraak nie, maar op alle handelinge wat “reg laat geskied” aan mense en so harmonie in verhoudinge bring.

Om reg te doen, beteken om vir ander mense lewensruimte te gee, om ander met egte waardigheid te behandel, om ander ruimte te gee om vorentoe in die lewe te gaan, om dit wat jy vir jouself opeis, ook aan ander te gun.

Mense wat reg doen, kan hulleself in die skoene van ander indink, is leerbaar en bereid om ander te perspektiewe en verwagtinge te ontdek, en daarmee rekening te hou.

Die ekologiese krisis in die wêreld het te doen met die Westerse lewenstyl wat nie vir al die bewoners van planeet aarde haalbaar is nie.  Die aarde het nie genoeg hulpbronne om so ’n lewenstyl in stand te hou nie.  Tog voer ons ons lewenstyl ter wille van ekonomiese groei uit na die res van die wêreld.  Ons weet dat dit alles op ’n katastrofe afstuur, maar ons gaan voort.

Die noodsaak om “reg te doen” het ’n spesifieke, indiwiduele, konkrete kant.  Dit vra van my om reg te laat geskied aan die konkrete en spesifieke mense met wie my lewenspad dag vir dag kruis.  Dit vra naasteliefde, geregtigheid teenoor die wat tot teen my kom.

Hierdie opdrag is so prakties as wat kan kom.  Uit die verdere verloop van Miga 6 blyk God se ontsteltenis omdat die volk  met vals inhoudsmate gemeet het, verkeerde maatlyne gebruik het, asook onbetroubare weegskale met valse gewigte.

Reg doen het ook ’n breër, minder gespesifiseerde en toekomstige kant.

• ’n Voorbeeld: Ek moet ook die geslagte wat nog gebore moet word, liefhê.  Ons moet só leef, dat hulle lewensmiddele sal hê.
• Nog ’n voorbeeld:  dis ons taak om die gevegte, spanninge, vooropgestelde idees oor ander en verdeeldhede van ons geslag op te los, eerder as om verskeurdheid aan te blaas en toekomstige geslagte op te saal met die voortsetting van ons gevegte.

Die seën wat voortvloei uit die doen van dit wat reg is, bevoordeel duisende geslagte vorentoe.  Die doen van dit wat verkeerd is, bind ook toekomstige geslagte (Eksodus 20:5-6).

2.  Om lief te hê:

Miga herinner ons dat om met God te lewe, het met liefde en trou teenoor jou naaste te make – presies soos wat God in sy wese is, en in die geskiedenis geïllustreer het, dat Hy vir hulle lief is en aan hulle getrou bly.  Só wil Hy hê dat hulle teenoor hulle naaste optree.

Dit hou verband met wat Hosea 6:6 sê: “want Ek verwag liefde eerder as offers, toewyding aan My eerder as brandoffers.”) Of soos The Message vertaal: “be compassionate and loyal in your love”; – Die woorde wat Miga hier gebruik, beteken letterlik: “om lief te wees om lojale liefde te bewys aan” of “om lief te wees vir liefhê”.  Dit is om verbind te wees aan liefde bewys, aan toewyding, aan omgee, aan sagmoedigheid.

God openbaar Godself van die begin af as die troue, liefdevolle, lojale, wellewende, toegewyde God.  God verlaat nie die voorwerpe van God se liefde nie – nie die mens nie, en ook nie die res van die skepping nie.

Miga vra dus van ons dat ons God sal naboots, dat ons met ons lewe sal demonstreer dat die appel nie ver van die boom val nie.

3.  Om God ernstig op te neem:

Miga herinner ons dat om met God te lewe, beteken om bedagsaam voor Hom te lewe, om Hom ernstig op te neem.

NB – dit is nie ter wille van God wat ons Hom aanbid nie, dit is ter wille van onsself!  The Message vertaal: “and don’t take yourself too seriously– take God seriously”.

Dit is die somtotaal van die ware godsdiens: Om in alles God in gedagte te hou!  Soos een kommentaar sê, dit is om te lewe: “in a manner respectful and careful of another’s direction”.  Dit is om bewustelik te probeer om agter te kom waarheen God op pad is, en by Hom aan te sluit.

Dit is ook wat nederigheid beteken, om iemand anders se manier van doen dop te hou, en in oorleg daarmee of in ooreenstemming daarmee op te tree.

As ons God voor oë hou, onthou ons dat ons deel is van die geskiedenis wat God besig is om in die wêreld te skryf.  God het hemel en aarde geskep.  Toe dinge skeefloop, het God ’n volk gekies wat sy instrument is om die nasies die regte pad te wys.  Toe hierdie volk misluk, het God self die volmaakte mens voorsien, die God-mens Jesus, wat God se bedoelinge moontlik maak.  Dis hiervan dat ons deel is.  Ons is die mense wat só leef dat God se bedoelinge gedemonstreer word.  Ons leef as volgelinge van Jesus, die hoogste leermeester, wat ons presies bekendmaak wat God wil hê ons moet doen.

Slot

Die gedeelte sluit af met ‘n opsomming, ‘n wysheidspreuk: “Om die Here te dien, dit is wysheid.”  Godsdiens is ‘n lewenswyse, iets wat jou gedrag bepaal.

Maar, waarom sou ons die regte dinge doen, liefde en trou bewys, en God in gedagte hou?

• Ons sou hierdie gedeelte moralisties kon beskou.  Asof dit maar bloot om ’n paar opdragte gaan wat ordentlike mense behoort na te kom.
• Ons sou die gedeelte ook vir morele afpersing kon gebruik.  Mens sou kon sê: Kyk wat het God vir ons gedoen, en kyk hoe leef ons, sodat ons skuldig kan voel.
• Ons kan die gedeelte ook beskamend gebruik:  God doen alles vir ons, maar wat doen ons vir God?

Moralisering, skuld, en skaamte is egter nie goeie vertrekpunte vir die lewe van gelowiges nie.

Ons kom God se opdragte na, omdat God ons in Christus nuut gemaak het.  Ons ontvang hierdie regdoen, liefde, en bedagsaamheid uit God se hand.  God deurbreek die selfsug met sy selfontlediging, met die voorbeeld van Jesus se gawe van Homself.

Ons vra dus van God, dat Hy vir ons geregtigheid, liefde en bedagsaamheid as geskenke gee.  En dan gaan leef ons dit met volharding en selfopoffering.

Gebed

Slotlied

Lied 358 Welkom, o stille nag van vrede

Seën

Amen

Lied 269 God bly met u, waar u ook mag gaan