Jesus se kinderjare en die wegraak in die tempel – Lukas 2:41-52

Ons kinderjare is só belangrik. Ons het die week in ons kleingroepe gesels oor ons kinderjare. Wat ons onthou van ons ma’s en pa’s. Wat ons onthou van die kerk.

Dit het my getref hoe Nico Prins vertel van sy pa wat tot bekering gekom het. Watter impak dit op hulle daar in Noord-Rhodesië gehad het. Vandag is dit Zambië.

Ek is self herinner aan dominees wat ‘n rol in my lewe gespeel het. Jaap Weideman. Derick Conradie. En kategete. En my ma en pa wat ons baie Sondagmiddae deur ‘n ritueel geneem het. Eers ‘n Footlong hotdog by die inrykafee The Doll’s House in Mouillepoint. Dan die erediens in die Grootte Kerk. En direk daarna die simfonie orkes in die Stadsaal in Kaapstad.

Jy sal self ‘n paar verhale hê wat jou bybly. En ons moet dié dinge koester. En vir ons kinders vertel. En herinneringe vir hulle skep. Dinge wat hulle kan bybly vir hulle volwasse lewe.

Download English translation: Jesus childhood and getting lost in the temple – Luke 2_41-52

HIER VOLG DIE HELE EREDIENS:

Jaar van die Bybel 2020

Tema: Jesus se kinderjare en die wegraak in die tempel – Lukas 2:41-52

Somerstrand 09:00 26 Januarie 2020

Verwelkoming en aankondigings

• Johan Redelinghuys se ma Lucia is in George oorlede. Ons medelye met Johan en sy vrou Linda. Begrafnis volgende Vrydag in Mosselbaai. Roudiens volgende Sondag 12:00 in Walmer.
• Boyd Burnell was ook in die hospitaal. Sterkte vir julle.
• Belydenisaflegging vandag – Robert, John-James, Diaan, Emma en Lisa
• Baie dankie aan die ensemble vir julle saamspeel vanoggend.
• Nuusbrief het inligting vir ouers om julle te help met die begeleiding van julle kinders. Sorg dat julle inskryf op die webtuiste om die nuusbrief te ontvang – ngkerksomerstrand.co.za.

Toetrede

Flam 87 Maak my nou stil, Heer (Afr/Eng/Afr)     (sit)

Votum en Seëngroet

Lofprysing

Vonkk 92:1-4 Als so mooi en wonderlik    (staan)

Lied 471 x3  Soek allereers die koninkryk van God  (staan)

Kindertyd

Wie van julle is twaalf jaar oud?

Jesus was twaalf jaar oud toe hulle weer vir ‘n Paasfees Jerusalem toe gegaan het.

Dit was so tussen vyf en tien dae se reis te voet van Nasaret af. 136 km. Van hier tot in Kenton-on-Sea. Of tot in Kareedouw. Of tot net so 30 km voor Cookhouse.

Hoe ver het julle al gestap?

Jesus-hulle het oornag by die klein dorpies langs die pad. Soms sommer onder ‘n boom of in ‘n grot in die veld.

Hulle het in groot groepe gestap. So, op pad kon die kinders met mekaar speel. Saans het hulle om die vuur gesit en stories vertel. En hulle het Psalms gesing, veral Psalm 120-134.

En vir mekaar vertel oor die Paasfees. Want dit is waarvoor hulle na Jerusalem toe oppad was. Hulle het gesels oor Egipte waar hulle voorouers slawe was. Oor die Here wat hulle gered het daardie nag met die doodsengel.

• Oor die lammetjie wat elke gesin geslag het. Die bloed wat aan die deurkosyne gesmeer is, sodat hulle niks oorkom toe God die Egiptenare gestraf het nie.
• Oor die bitter kruie wat hulle moes eet om hulle te herinner aan hoe swaar dit in Egipte was.
• Oor die ongesuurde brood wat hulle moes eet om hulle te herinner dat hulle vinnig daar weg is. Hulle kon nie nog wag vir die brood om lekker hoog te rys met die suurdeeg nie. Hulle moes net die meel gebruik. Geen suurdeeg nie. Want, suurdeeg laat goed rys. Dit bring borrels binne. En dit smaak dan baie lekkerder, maar dan het jy tyd nodig.

Hier is vir julle van die ongesuurde brood. Hoe smaak dit? Ek het ‘n bietjie heuning bygesit dat dit darem na iets proe. Maar dit is ‘n bietjie kluitjierig, nê?

So het Jesus die verhale van sy mense leer ken. Hulle het die hele tyd wat hulle gereis het, net hierdie ongesuurde brood geëet, sodat hulle aan God se wonderwerke in Egipte herinner kon word.

Daar was ‘n ander belangrike ding in Jesus se lewe. Hy was nou twaalf jaar oud. En Hy was gereed vir die Bar Mitzvah. Dit is om belydenis van sy geloof af te lê. Miskien het dit selfs by die tempel gebeur.

Bar Mitzvah is iets soortgelyks aan wat ons vanoggend met die Graad 12’s gaan doen, om hulle belydenis van geloof te laat aflê, om hulle voort te stel aan die gemeente, om hulle aan te neem as volwasse lede van die kerk.

Daar sit hulle: Robert Honniball, John-James Jacobs, Diaan Rabe, Emma van Heerden en Lisa Zwiegelaar. Hulle het ook hier voor gesit in die kinderkerk soos julle toe hulle jonk was. Nou is hulle groot en gaan hulle self sê dat hulle glo in die Here Jesus.

Sien julle daarna uit?

Al wat vir julle nodig is, is om alles te leer van die Bybel tot jy regtig glo alles wat daarin staan. Want dit is die Bybel wat ons vertel van Jesus en wat Hy vir ons gedoen het. Wat Hy vir ons beteken.

Reg, julle gaan nou na die kategese, terwyl ons dankoffers opneem.

Dankoffers

Voorbidding

Toewyding

Lied 538:1-3  Heer Jesus, U was self ‘n kind  (sit)

Skriflesing en Preek

Ons kinderjare

Ons kinderjare is só belangrik. Ons het die week in ons kleingroepe gesels oor ons kinderjare. Wat ons onthou van ons ma’s en pa’s. Wat ons onthou van die kerk.

Dit het my getref hoe Nico Prins vertel van sy pa wat tot bekering gekom het. Watter impak dit op hulle daar in Noord-Rhodesië gehad het. Vandag is dit Zambië.

Ek is self herinner aan dominees wat ‘n rol in my lewe gespeel het. Jaap Weideman. Derick Conradie. En kategete. En my ma en pa wat ons baie Sondagmiddae deur ‘n ritueel geneem het. Eers ‘n Footlong hotdog by die inrykafee The Doll’s House in Mouillepoint. Dan die erediens in die Grootte Kerk. En direk daarna die simfonie orkes in die Stadsaal in Kaapstad.

Jy sal self ‘n paar verhale hê wat jou bybly. En ons moet dié dinge koester. En vir ons kinders vertel. En herinneringe vir hulle skep. Dinge wat hulle kan bybly vir hulle volwasse lewe.

Jesus is besny en aan die Here voorgestel

Lukas vertel vir ons drie verhale van Jesus se kinderjare. Die dinge wat Hom gevorm het. Hy vertel vir ons van Jesus se besnydenis op 8 dae. Soos die wet bepaal is Jesus op die agtste dag besny in Betlehem. Hy het ook sy naam Jesus daar gekry, soos die engel beveel het voor sy geboorte.

Lukas vertel vir ons ook van Jesus se voorstelling in die tempel in Jerusalem ‘n maand later. Ná 33 dae het hulle die 8 km na Jerusalem aangepak vir die offer wat hulle vir die reiniging na sy geboorte vir Maria moes bring (Lev 12:1-8). Daarmee het hulle Jesus aan die Here as hulle en Sy Eersgeborene geheilig met die offer van ‘n paar duiwe. Hulle was te arm vir ‘n skaaplam (Eks 13:2; Lev 12:8).

Daar sit ook ‘n belangrike boodskap verskuil in die feit dat hulle  “Hom aan die Here wy”, aan Hom voorstel. Die Griekse woord paristēmi wat Lukas gebruik, beteken “voorstel”, “aanbied” of “vertoon”. Maria en Josef “vertoon” Jesus dus aan die Here as hulle God-mens Eersgeborene.

Iets soortgelyks as wat ons vanoggend met die katkisante gaan doen, om hulle belydenis te laat aflê, om hulle voort te stel, om hulle aan te neem as volwasse lede van die gemeente.

Josef en Maria leef in verhouding met God

So, vóór Jesus nog regtig nog kon onthou, is Hy al in die verbond ingelyf en aan die volk bekendgestel in die tempel. Dit is die tipe verhale uit sy kinderjare wat Lukas vir ons vertel.

Daarmee beklemtoon Lukas dat Maria en Josef in verhouding met God geleef het. Sy wet nougeset nagekom het. Soos Jesus dit later self sal doen. Lukas beklemtoon ook God se teenwoordigheid in die tempel. Hulle het Jesus dus blootgestel aan God van ‘n baie vroeë ouderdom af.

Jesus word groot in Nasaret

Jesus kon dus as deel van ‘n normale gesin in Nasaret grootword wat die Here dien. Hy kon dieselfde opvoeding kry as enige ander Jood. Hy kon by dieselfde geestelike dinge as al die ander Jode inskakel.

Lukas vertel nie vir ons van die tyd wat Josef-hulle in Egipte deurgebring het nie, en fokus slegs op die feit dat die gesin na hulle oorspronklike dorp, Nasaret, terugkeer. Hy gee vir ons wel een baie betekenisvolle ander opmerking oor Jesus se kinderdae.

Lukas sê Jesus het soos elke ander kind gegroei en sterk geword, maar was ook anders as ander kinders, vol wysheid, en almal kon sien dat die genade van God op Hom was. Hy was dus volledig mens, maar daar was iets oor Hom wat ook anders was. Mettertyd sou dié andersheid al hoe duideliker met God self verbind word.

Hoewel Lukas dus nie vir ons vertel van die verdere verloop van Jesus se opvoeding vóór Hy 12 jaar oud is nie, weet ons dat in hierdie tyd kinders skool gegaan het by die sinagoge. Daar het Jesus geleer om te lees, en skryf en somme te maak. En veral om die Bybel te lees.

Jesus se ouers was gehoorsaam aan wat God in die wet van hulle gevra het. Hulle het alles gedoen wat hulle kon om Hom bloot te stel aan ‘n goeie algemene opvoeding sowel as ‘n geestelike opvoeding.

Daar was so 25 kinders in ‘n klas. As daar meer kinders was, het hulle ‘n assistent aangestel, sodat die kinders goeie onderrig kon kry.

Vandat Jesus waarskynlik ongeveer vyf jaar oud was, het Hy elke dag, Sondag tot Vrydag skool gegaan. Elke middag het sy pa of ma Hom waarskynlik kom haal en dan het Jesus die middag saam met sy pa in sy werkswinkel of waar hy ook al huise gebou het, gehelp. Sy pa was immers ‘n bouer of timmerman.

God se genade het op die Kind gerus en Hom liggaamlik en geestelik laat groei. Dit is hoe hemel en aarde ontmoet. Dit is hoe ons in God se teenwoordigheid leef. Gehoorsaam. In sy genade. Die een kan nie sonder die ander nie.

Paasfees in Jerusalem

Lukas vertel vir ons egter wel die belangrike verhaal van die besoek aan die tempel met Paasfees in toe Jesus twaalf jaar oud was. Hy wil daarmee fokus op die hele gesin se nakoming van die wet en die geestelike groei wat daar by Jesus kom en wat deur almal erken word, ook deur die leraars in die tempel.

Die volgende gebeure vind plaas wanneer Jesus 12 jaar oud is, dws ongeveer 7 nC (onthou daar is nie ‘n jaar zero nie). Jesus gaan vir die Paasfees na Jerusalem soos hulle familie se gewoonte was. Dit is immers wat die wet gevra het dat die Paasfees in Jerusalem gevier word (Deut 16).

Jesus was dus al ‘n hele paar keer daar. Dit is ongeveer Jesus se tiende keer wat Hy die Paasfees in Jerusalem vier as ‘n mens die versigtigheid vir Herodes, en die gevolglike tyd in Egipte in ag neem. Hulle kon uiteraard soms die Paasfees wel by die huis gevier het, soos dit van gelowiges verwag is as hulle nie in Jerusalem kon uitkom nie (vgl Eks 12-13 waar die eerste Paasfees in die woestyn gehou is).

Maar, Lukas sê vir ons:

⁴¹En sy ouers was gewoond om elke jaar na Jerusalem toe te gaan vir die Paasfees.

⁴²En toe Hy twaalf jaar geword het, het hulle weer opgegaan volgens die gebruik van die fees, ⁴³en nadat hulle die feesdae daar deurgebring het, en terwyl hulle teruggekeer het, het die Seun Jesus agtergebly in Jerusalem, maar sy ouers het dit nie geweet nie.

⁴⁴En omdat hulle gedink het dat Hy onder die groep reisigers was, het hulle ’n dagreis ver gegaan, en het Hom toe begin soek onder die familie en bekendes, ⁴⁵en toe hulle Hom nie kry nie, het hulle na Jerusalem teruggekeer op soek na Hom.

⁴⁶En dit het gebeur na drie dae dat hulle Hom gekry het in die tempel waar Hy tussen die leraars sit, besig om na hulle te luister en hulle vrae te vra. ⁴⁷En almal wat Hom gehoor het, was verstom oor sy insig en antwoorde.

⁴⁸En toe hulle Hom sien, was hulle stomgeslaan, en sy moeder het vir Hom gesê: “Kind, hoekom het jy so met ons gemaak? Kyk, jou vader en ek was vreeslik bekommerd en het jou gesoek.”

⁴⁹Maar Hy het vir hulle gesê: “Hoekom is dit dat julle na My gesoek het? Het julle nie geweet dat Ek in die huis (“dinge”) van my Vader moet wees nie?”

⁵⁰En hulle het nie die woord verstaan wat Hy vir hulle gesê het nie.

⁵¹En Hy het afgegaan saam met hulle en by Nasaret gekom. En Hy was onderdanig aan hulle. En sy moeder het al die gebeure in haar hart bewaar.

⁵²En Jesus het toegeneem in wysheid en liggaamsgrootte en in guns by God en die mense. (Lukas 2:41-52 – ASV)

Jesus is ‘n “Seun van die wet”

Die feit dat hierdie Paasfees uitgelig word, het waarskynlik te make met die feit dat Jesus 12 jaar oud is, die ouderdom waarop die kinders se “kategese” by die sinagoges afgehandel is en hulle ‘n “seun van die wet” geword het. Dit is wat Bar Mitzvah beteken, soos ons die seremonie vandag nog ken in die Joodse wêreld.

Joodse dogters het op daardie ouderdom die Bat Mitzvah en seuns die Bar Mitzvah afgelê. Hulle het daarna bekend gestaan as ‘n “dogter van die wet” of ‘n “seun van die wet”. Want hulle het die wet van God amper uit hulle kop geken. Hulle het geweet hoe God wil hê dat hulle moet lewe.

Jesus het dus waarskynlik al die grootste deel van die OT deurgelees en bestudeer, met ‘n fokus op die Pentateug, sodat Hy belydenis van geloof kon aflê.

Hierdie gehegtheid aan die wet sou sy hele bediening stempel. Hy sou sy eerste groot toespraak, die Bergrede, skoei op ‘n uitleg van die wet, veral die tweede tafel oor naasteliefde.

Josef en Maria kom hulle geestelike verantwoordelikheid na

En dit is iets wat begin het by sy ouers. Natuurlik begin dit eintlik vroeër by sy bestaan as God. Maar sy menslike blootstelling aan die wet begin by sy ouers wat self die wet nakom en Hom leer hoe dit in sy eie lewe werk.

Dit tref ‘n mens dat Jesus se verbintenis aan die Paasfees, en die feit dat Hy uiteindelik as die Paaslam op Paasfees geslag (gekruisig) sou word, begin het by sy ouers se gereelde bywoning daarvan van sy jeug af.

Dink ‘n bietjie daaroor na. As daar een persoon is wat self die wet kon baasraak, self die wet kon uitlê en nakom, was dit Jesus as God. Maar, Jesus kies om die wet te leer ken deur sy ouers se gehegtheid aan die wet. Deur dieselfde gebruike en gewoontes wat God vir almal vasgestel het. Jesus leer dit op dieselfde manier. En is volledig gehoorsaam daaraan.

“in die dinge van my Vader”

Maar, hier, op twaalf, kom daar ‘n bietjie van ‘n verandering.

Sy ouers kon nie die kloutjie by die oor kry toe Hy “wegraak” in die tempel, in die huis van sy Vader, om met die geleerdes te praat nie. Hulle dog Hy is by hulle familie of vriende toe hulle die terugreis ná die fees aanpak. Dit kos drie dae se soek in Jerusalem vóór hulle Hom in die tempel kry, besig om die leraars in die tempel uit te vra.

Groot wat hulle verbasing dat Jesus beide na die leraars (didaskalôn) luister en hulle uitvra. Trouens, Hy gee selfs vir hulle antwoorde sodat almal verbaas was oor sy insig.

Het julle nie geweet dat ek “in die dinge (en tois) van my Vader moet wees nie,” is sy verweer toe hulle Hom betig? Dit is hoe dit letterlik daar staan in vers 49. En let ook op dat Hy nou al God sy Vader noem, en nie sy pa, Josef nie!

Hulle gehoorsaamheid het Hom gebring waar Hy nou is. Maar, daar was meer, dinge wat net sy Hemelse Vader Hom kon leer. Dit is waarom Hy meer as drie dae in die tempel besig was met die “dinge van sy Vader.”

Tog eer Jesus sy ouers en gaan saam met hulle terug. Hy kom die vyfde gebod na om sy ouers te eer, ‘n wet waaroor hy uiteindelik skerp sou verskil met die Fariseërs, omdat hulle mondelinge tradisie juis dié gebod ontkrag het (Mark 7:11).

Geen wonder dat Jesus in guns by God en die mense toegeneem het nie. Hulle kon sien dat Hy God eer en gehoorsaam, sowel as sy ouers eerbiedig.

Betekenis en boodskap

1. Gehoorsaamheid is ‘n baie belangrike tema regdeur die Bybel. Regdeur Jesus se kinderjare demonstreer Maria en Josef hulle volhardende gehoorsaamheid aan die wet van Moses. Hulle besny Hom op die agste dag. Hulle stel Hom voor in die tempel. Hulle woon al die feeste by. Hulle leer Hom wat dit beteken om ‘n kind te wees. En wat dit beteken om die Here te dien.

Ek wil jou as ouer bemoedig en aanmoedig. Dit is op dieselfde pad van getrouheid wat God sy teenwoordigheid en sorg vir julle kinders tot sy volle werking laat kom. Daar kom ‘n tyd dat kinders hulle eie geloof moet bely, verantwoordelikheid vir hulle eie geestelike lewe moet neem. Maar, dit is eers ná hulle kinderjare, tienerjare, en vandag eintlik eers ná hulle adolessente jare. En van tyd tot tyd is dit selfs langer.

Moenie teleurgesteld wees as jy teenstand kry nie. Ek het my ma al haar dae gegee met stiltetyd. En dit gestop in my hoërskooljare. Gelukkig het die Here ingegryp en my lewe gered. Maar, moenie ophou nie. Die gereelde geestelike dinge wat jy doen, sal ‘n onuitwisbare impak hê op jou kinders. Lewenslank.

2. ‘n Mens sien hier egter ook hoe Jesus sy liefde vir en gehoorsaamheid aan God selfstandig begin uitleef deur tyd te spandeer in God se teenwoordigheid in die tempel. Hy moet besig wees met die dinge van sy Vader.

Soos ‘n Dawid van ouds sien ‘n mens die verlange na God by Jesus soos verwoord in daardie Psalm vir alle seisoene van die lewe: “Net goedheid en guns sal my volg al die dae van my lewe; en ek sal in die huis van die Here bly in lengte van dae.” (Ps 23:6)

Dit is die jaar van die Bybel 2020. Dit is die jaar van ‘n nuwe verbintenis aan God. Dit is die jaar vir nuwe wyn in nuwe sakke. Van gebede wat die hemele in beweging bring. Wat God se wil in die hemel na die aarde toe bring. Wat op wonderlike wyse mense se lewens aanraak.

Maar, dan moet jy ook “in die dinge van jou Vader” wees. Vroegoggend. Deur die dag. Laataand.

‘n Mens sien regdeur sy lewe hoe Jesus doelbewus gehoorsaam is aan alles wat in die wet van God geskryf is, die dinge van sy Vader. Uiteraard die dinge wat met die eerste tafel van die wet te make het. Om God bó al die gode lief te hê (1ste). Om geen afgod van enigiets te maak nie (2de). Om nie sy Naam ydellik te gebruik nie (3de). Om rus te vind in die Sabbat wat Jesus vir ons laat aanbreek het (4de). Kyk gerus ‘n uitstekende video oor die Sabbat.

So ook het Hy die tweede tafel van die wet nagekom, die liefde vir die naaste, wat voorrang gee aan die eerbied vir ouers (5de). Die liefde vir ouers is immers die vertrekpunt vir die liefde vir die naaste vóór daar oor die eerbied vir die lewe (6de), vir die huwelik (7de), vir die goed van ander (8ste), vir die waarheid (9de), of vir enigiets anders van jou naaste gepraat word (10de).

Dit is nie anders vir ons nie. Die dubbele liefdesgebod is die “dinge van die Vader.” Soos God dit in die hele openbaring van die OT en NT uitspel. Ons moet ons kinders dit leer, en self daarin leef.

Jesus vra dus nie van ons enigiets anders as wat Hyself geleef het nie. Liefde vir God. Liefde vir jou naaste.

Gebed

Belydenisaflegging

Slotlied

Lied 541:1-3   Ons bring aan U, Heer Jesus  (staan)

Seën

Respons

Lied 541  se Refrein