Sewe kruiswoorde: Beleef Jesus se laaste ses uur met Woord en gebed, musiek en sang

Sewe kruiswoorde: Beleef Jesus se laaste ses uur met Woord en gebed, musiek en sang

NGK Somerstrand 10 April 2022 – kerk en Youtube 09:00

Ek fokus in hierdie erediens op die sewe kruiswoorde van Jesus. Ek gaan die verhaal van die kruisiging vertel, afgewissel met musiek en die sewe kruiswoorde met genoeg tyd om oor die betekenis daarvan na te dink. Tussendeur gaan ons ook opeenvolgend die verse van Vonkk 194 sing wat op kosbare wyse die verhaal van die kruisiging vertel.

Verwelkoming

Aankondigings

Onthou die sewe stilhouplekke wat jy ná kerk kan besoek en ook Maandag, Woensdag, Vrydag en weer volgende Sondag. Detail is in die portaal beskikbaar. Ek gaan ook ‘n video maak van die stilhouplekke en op die web beskikbaar stel vir mense wat by hulle huise wil deelneem.

Votum en Seëngroet

Kindertyd

Ek wil vandag met julle gesels oor Jesus. Julle onthou by Kersfees het ons oor Hom gesels as baba. Ons het vir mekaar presente gegee, want Hy is God se geskenk aan ons. Ons het van die begin van die jaar af oor Jesus gesels wat vir ons leer om te bid. Wat wonders doen. Wat vir ons leer hoe om te lewe.

Vandag wil ek met julle praat oor Jesus as Koning.

Wat is ‘n Koning?

Ek het hier twee krone. ‘n Goue kroon en ‘n Doringkroon.

Die goue kroon staan vir ‘n sterk koning na wie almal moet luister. Hy is die belangrikste in die land. Almal doen wat Hy sê. As hy goeie dinge doen, help dit almal. As hy egter slegte dinge doen, dan is dit vir almal sleg. En konings sukkel maar om goeie dinge te doen. Hulle maak so maklik oorlog en dan is dit vir almal sleg soos nou daar in Rusland met die oorlog teen Oekraïne.

Die doringkroon staan vir ‘n ander tipe koning. Iemand wat altyd die goeie dinge doen. Dit is só belangrik vir hom dat hy selfs bereid is om dood te gaan om ander te help.

Watter tipe koning dink julle was Jesus op aarde?  Het Hy ‘n goue kroon gedra, of ‘n doringkroon?

Ja, ‘n doringkroon.

Julle onthou mos dat Hy aan die kruis vir ons gesterf het. Met ‘n doringkroon op sy kop. Hy was bereid om vir ons sondes te sterf. Aan die kruis. Sodat ons vergifnis van God kan ontvang.

Jesus het gesê, elkeen wat eerlik is oor sy sonde sal Hy vergewe. Nog meer. Hy sal ons binnekant skoonmaak. Sodat ons rein kan wees. Sonder enigiets wat ons binnekant vuil maak.

Kom ons sing daarvan.

Loflied

Lied 543:1 Here Jesus, ek is klein, maak u self my lewe rein (gemeente)

Gebed

Kinders gaan na die kategese en toepassing

Skriflesing en prediking

Ons fokus vandag op die sewe kruiswoorde van Jesus. Ek gaan die verhaal van die kruisiging vertel, afgewissel met musiek en die sewe kruiswoorde met genoeg tyd om oor die betekenis daarvan na te dink. Tussendeur gaan ons ook opeenvolgend die verse van Vonkk 194 sing wat op kosbare wyse die verhaal van die kruisiging vertel.

Die eerste drie uur 09:00-1200

Pilatus het Jesus tot ‘n kruisdood gevonnis. Die soldate het ‘n kruis op sy rug gesit en toe Hy daarmee sukkel vir Simon van Sirene opgekommandeer om te help. Toe hulle by die plek kom wat Kopbeen genoem word, Golgota, het hulle Hom daar gekruisig, so ook die twee misdadigers, een aan sy regterhand en een aan sy linkerhand.

Dit was die derde uur – dws 09:00 die oggend volgens die Joodse tydsindeling. Hulle het Hom gekruisig en sy klere verdeel deur te loot oor wie wat sou neem.

Luister na die musiek van Lied 401 wat ons herinner aan die amper ongelooflike lyding wat Jesus moes deurgaan soos Albert en Erika dit vir ons uitvoer op die orrel en klavier.

Lied 401 Wie sal ons glo as ons vertel wat God se Kneg moes ly? (orrel en klavier)

Jesus word gekruisig

Die eerste drie kruiswoorde is tussen 09:00 en 12:00 uitgespreek. Dit was in die helder sonlig voor die duisternis wat om 12:00 aangebreek het. Dit is heerlik om te sien hoe die uitbeeldings vir die stilhouplekke met lig en donker speel in hulle uitbeeldings. Julle kan ná die tyd dit gaan ervaar.

Ons ding na oor die kruisiging met die eerste vers in Afrikaans van Were you there when they crucified my Lord?

Vonkk 194:1 Was jy daar toe die Heer gekruisig is? (gemeente)

Eerste kruiswoord

Die eerste kruiswoord openbaar midde-in die mishandeling ‘n liefde wat heeltemal onverwags en totaal onverdiend is. Jesus met die doringkroon bid vir die Romeinse soldate vir vergifnis.

“Vader, vergeef hulle, want hulle weet nie wat hulle doen nie.” (Luk 23:34)

Hy bid spesifiek vir die vergifnis van sondes, iets wat nie net ‘n genadige hart openbaar nie, maar vir al sy volgelinge reg deur die eeue die regte gesindheid wys in ‘n vyandige omgewing.

Petrus openbaar daarom in sy getuienis net na Pinksterdag by die tempel dieselfde gesindheid. Hy verklaar die gebeure rondom die kruis as onkunde (Hand 3:17). En bied die vergifnis wat Jesus aan die kruis vir Romeinse soldate gebid het, vir almal aan. Vir die Joodse volk en vir hulle leiers.

Steeds bly hierdie gebed van Jesus dus die een wat gebid word vir teenstanders. Ook Stefanus bid dat God die Vader sy moordenaars sal vergewe toe hulle hom met klippe doodgegooi het (Hand 7:60). Dit bly die hart van die evangelie wat ons aan hierdie wêreld bied.

Ons luister na Pie Jesus wat die boodskap van vergifnis verwoord en aan ons rus gee.

Pie Jesu Lam van God onskuldig (Elsje Nelson)

Die omstanders het Jesus gespot

Die omstanders het Jesus egter gespot. Hulle het gesê:

“Jy wat die tempel afbreek en in drie dae opbou — as jy die Seun van God is, red jouself, en kom af van die kruis!”

Ander het gespot:

“Laat hy homself red as hy die Christus van God, die Uitverkorene, is!”

Nog het ander het saamgestem:

“Ander het hy gered, homself kan hy nie red nie!”

Ander het die opskrif van Pilatus gelees dat Hy die Koning van die Jode is, en gespot:

“As jy die koning van die Jode is, red jouself!”

Hulle wou hê Hy moet eerder ‘n goue kroon dra as ‘n doringkroon. Daarom het nog ander gevra dat Hy dan vir hulle ook moes red:

“Jy is mos die Christus, of hoe? Red jouself én ons!”

Jesus het hulle egter nie geantwoord nie.

Waardeur ons sy eindelose geduld raaksien. Ons sing daarvan.

Vonkk 194:2 Kan jy sien hoe Hy daar vir jou moes ly (gemeente)

Die misdadiger aan die kruis

Een van die twee misdadigers wat saam met Jesus gekruisig is, het saam gespot. Die ander een het sy maat egter aangespreek:

“Het jy nie ontsag vir God nie? Jy ondergaan per slot van sake dieselfde straf! In ons geval is dit regverdig, ons word tereg gestraf vir wat ons gedoen het. Maar hierdie man het niks verkeerds gedoen nie.”

Hy vra dan:

“Jesus, dink aan my wanneer U in u koninkryk kom.”

Ons maak dié versoek ook ons eie met die bekende lied 384 in Afrikaans en Engels.

Lied 384 (Afr/Eng) Jesus, o dink aan my wanneer U, Heer, in u ryk kom (gemeente)

Die tweede kruiswoord

Jesus antwoord die misdadiger met die tweede kruiswoord. Daarmee wys Jesus dat Hy regdeur die lyding die hemel raakgesien het. Hy antwoord die misdadiger:

“Amen, Ek sê vir jou: Jy sal vandag nog saam met My in die paradys wees.” (Luk 23:43)

Vir die misdadiger aan die kruis sou die heerlikheid van die hemel egter nie aan die einde van die dae aanbreek nie. Dit sou reeds daardie naweek met Jesus se opstanding gebeur.

Jesus wys ook hiermee hoe God op geloof reageer, selfs die geloof wat met jou laaste asem verwoord word. Die misdadiger aan die kruis sterf steeds, die verdiende straf vir sy sonde. Maar, die genade waarvoor hy vra vóór sy dood, word vir hom gegee. Hy sal deel in die toekoms wat Jesus met almal wat glo, deel, die Paradys van God.

En onthou, almal van ons sterf uiteindelik ook. Ons geloof in Jesus vrywaar ons nie van die eerste dood nie. Wel van die tweede dood. En elke gelowige deel in die Paradys wat hier vir die misdadiger belowe word.

Die derde kruiswoord

Jesus dink egter nie net aan vyande nie. Hy dink nie net aan misdadigers nie. Hy dink ook aan sy mense, sy familie, sy vriende.  Met die derde kruiswoord bewys Jesus dat Hy die beste voorbeeld is van ‘n: “heart at leisure from itself, to soothe and sympathize.” (NBD). Selfs in sy sterwensworsteling; terwyl Hy erge fisiese pyn gely en geweldige geestelike pyn verduur het, het hy aan sy ma gedink en voorsiening gemaak vir haar toekoms.

Vir Maria: “Vrou, kyk, daar is u seun!” En vir Johannes: “Kyk, daar is jou moeder!” (Joh 19:26–27)

Die swaard van hierdie dood het dus wel haar siel deurboor, soos Simeon haar gewaarsku het met Jesus se geboorte (Luk 2:35), maar hierdie sagte woorde van haar Seun het haar vertroos en ‘n toekoms gegee saam met Johannes tot sy uiteindelik ook saam met Jesus in die Paradys sou wees.

In hierdie drie uur het Jesus dus eerstens vir sy vyande gebid. Hy het tweedens ‘n nuwe bekeerling genooi om saam met Hom die ewigheid deur te bring. En Hy het sy eie huis in orde gekry deur sy ma se versorging aan die geliefde dissipel, Johannes, toe te vertrou.

Die hele aarde het donker geword 12:00-15:00

Maar, die pyn en worsteling sou hierna eksponensieel toeneem.

“Toe die sesde uur aanbreek, het dit oor die hele aarde donker geword tot die negende uur toe.”

Dit was ongeveer 12:00. En weereens gaan kyk hoe die donkerte kreatief ingespan is in die uitbeelding van die sewe stilhouplekke.

Ons luister na Ave Verum, ‘n lied wat bely dat Jesus werklik mens was, gebore uit die maagd Maria; dat Hy werklik gely het; dat sy bloed gevloei het; dat Hy die dood vir ons gely het. En waarin ons dit herdenk dat Jesus hierdie duisternis vir ons gely het.

Ons gee daarna ‘n tyd van stilte om die lig te sien in die donkerte wat Jesus vir ons verduur het.

Ave Verum U dood gedenk (Elsje Nelson)

Stilte

Ons onderbreek die stilte om ons net weer te herinner aan alles wat Hy vir ons verduur het. Veral die straf vir ons sonde. Voordat ons weer in stilte nadink.

Vonkk 194:3 Sien jy raak wat Hy als vir jou verduur (gemeente)

Stilte

Uiteindelik het dit weer lig geword, maar dit was net die lig voor die donkerte van die graf. Want, kort hierna sou Jesus sterf. Die laaste vier kruiswoorde word dus na die drie uur van duisternis rondom 15:00 die middag kort na mekaar uitgespreek voordat Jesus gesterf het.

Vierde kruiswoord

Die vierde ontsagwekkende woord kom aan die einde van hierdie geheimsinnige, bonatuurlike 3 uur duisternis wat besig was om te lig. Teen omtrent die negende uur – 15:00 die middag – het Jesus met ‘n harde stem uitgeroep.

“Eli, Eli, lemá sabagtáni?” “My God, my God, waarom het U My verlaat?” (Matt 27:46; Mrk 15:34)

Dit kom uit Psalm 22. En hoewel dit die eerste direkte woorde is wat uit Psalm 22 aangehaal word, dink baie geleerdes dat Jesus die hele Psalm aan die kruis gebid het, want ‘n mens kan omtrent elkeen van die beskrywings van die lyding in die Psalm op Jesus se kruisdood van toepassing maak:

• Vers 8-9: “Almal wat my sien, dryf met my die spot; hulle gryns en skud die kop: ‘Wend jou tot die Here!’ en ‘Laat Hy hom bevry, laat Hy hom red as Hy hom goedgesind is!’” (Ps 22:8-9)
• Vers 14: ^“Hulle het hulle monde teen my oopgesper soos ‘n leeu wat verskeur en brul.”
• Vers 15: “Soos water is ek uitgestort, my hele gebeente val uitmekaar; my hart het geword soos was, dit het in my liggaam gesmelt.”
• Vers 17-19: “Inderdaad, honde het my omsingel. ‘n Bende kwaaddoeners het my omring; hulle het my hande en my voete deurboor. Ek kan al my bene tel. Hulle staar my aan met leedvermaak. Hulle verdeel my klere onder mekaar, en hulle loot oor my boklere.”

Maar, ‘n mens moet onthou, die woorde is nie net ‘n noodkreet nie. Soos die Psalm opbou na ‘n smeking dat God sal ingryp en verlossing sal bring, en van vers 22b af die Here inderdaad loof dat Hy reg en geregtigheid laat geskied het, kan Jesus se gebruik daarvan ook as só ‘n smeking en uiteindelik lofprysing geïnterpreteer word.

Alhoewel die volle diepte van hierdie roep na God ‘n misterie sal bly, want die inhoud hiervan is iets wat net vir Jesus en sy Vader bekend is, kan ‘n mens aflei dat Jesus hier – soos in Psalm 22 – roep tot God om regverdiging. Hy roep na God om te wys dat Jesus waarlik God se uitverkore Een is.

En God het natuurlik geantwoord, deur die opstanding en hemelvaart. En sy antwoord sal eendag volledig wees met Jesus se Wederkoms.

Die omstanders bly spot

Toe sommige van die omstanders egter die vierde kruiswoord hoor, sê hulle:

“Kyk, hy roep Elia.”

Ander het gespot:

“Wag, laat ons sien of Elia kom om hom af te haal.” (Joh 19:29).

Hulle spotlag bring ons weer terug in die werklikheid van onreg wat Hom aangedoen is. En ons sidder. Al weet ons, dit kon nie anders nie. Dit was vir my en vir jou. Soos Albert en Erika dit vir ons met lied 389 vertolk.

Lied 389 Is dit, is dit my Koning? (orrel en klavier)

Vyfde kruiswoord

Hierna het Jesus, omdat Hy geweet het dat alles reeds volbring is, en sodat die Skrif vervul sou word, gesê:

“Ek is dors.” (Joh 19:28)

Dit is net een woord in Grieks, dipsō, wat aandui hoe naby Hy reeds aan sy dood is. Sy kragte is besig om Hom te begewe en sy keel is so droog dat Hy nie eintlik meer kan praat nie.

Iemand het gehardloop, ‘n spons met suur wyn deurweek, dit op ‘n riet gesit en vir Hom gehou om te drink.

Aan die begin van die kruisiging lees ook van só iets. Maar, toe is Jesus ‘n bedwelmde wyn aangebied as ‘n slaapmiddel om die pyn van die kruisiging te versag. Jesus het dit egter geweier (Matt 27:34; Mrk 15:23).

Nou, waarskynlik reeds erg ontwater, aanvaar Jesus die soldate se suur wyn wat hom die krag sou gee vir die laaste paar woorde aan die kruis, ‘n vervulling van Psalm 69:21b.

Kom ons sing self van hierdie laaste worsteling met die dood.

Vonkk 194:4 Kan jy sien hoe Hy worstel met die dood? (gemeente)

Sesde kruiswoord

“Dit is volbring!” (Joh 19:30)

Hierdie sesde kruiswoord bestaan ​​ook uit net een Griekse werkwoord, tetelestai, “Dit is volbring.” Let egter op. Dit is die uitroep, nie van ‘n oorwonne slagoffer nie, maar van ‘n Oorwinnaar, wat die werk voltooi het wat Hy moes doen, al die OT profesieë en skaduwees vervul het, en eens vir altyd die een laaste offer vir sonde gebring het. Soos Hebreërs 10 sê:

“maar toe Christus vir altyd een offer ter wille van sondes gebring het, het Hy aan die regterhand van God gaan sit.”  (Hebr 10:12)

Die agtergrond vir hierdie woorde – Dit is volbring! – lê waarskynlik ook in Psalm 22, reg aan die einde daarvan. Vers 31 van Psalm 22 sluit met een Hebreeuse woord, “‘asah”, wat vertaal kan word as:

“Hy het (dit) gedoen.”

Die woord dui natuurlik op ‘n stuk verligting en dankbaarheid dat die pyn en angs verby is, dat die dood hom binnekort sal bevry, maar daar is ‘n dieper betekenis.

Dit sê dat Jesus deur die hele proses van die kruisiging in beheer was. Hy het immers talle kere in sy bediening gesê dat niemand sy lewe van Hom kan wegneem nie (Joh 10:18; 19:10-11).

So, hier, met die wete dat Hy die wil van die Vader heeltemal voltooi het, lê Jesus vrywillig sy lewe af. Sy soewereiniteit skyn dus deur. Wat klaar is, wat volbring is, is nie bloot sy lewe nie, ook nie net ‘n aanduiding dat Hy nou gaan sterwe nie, maar ‘n verklaring van die totale doel van sy bestaan in die wêreld, die verlossing van hierdie wêreld. Die laaste daad van gehoorsaamheid is volbring. Die laaste Skrif is vervul. Jesus verklaar sy lewe: “volbring“, en gaan van die toneel af met sy dood en begrafnis totdat die opstanding die Sondag ‘n nuwe bedryf van sy bediening sou begin.

Sewende kruiswoord

Met ‘n laaste harde stem het Jesus die sewende en laaste kruiswoord uitgeroep:

“Vader, in u hande gee Ek my gees oor!” (Luk 23:46)

In hierdie laaste woord het Jesus Psalm 31:6 aangehaal, ‘n gebed wat baie Jode gebid het net voor hulle aan die slaap raak:

“In u hand gee ek my gees oor; U het my bevry, Here, troue God.”

Woorde wat Jesus nou gebruik om weer die ewigheid te betree. Stefanus sou dit ook later doen (Hand 7:59).

Nadat Jesus dit gesê het, het Hy sy asem uitgeblaas. Sy verhouding met God was intakt tot die einde toe. Jesus plaas Homself dus deur die dood van sy mensheid terug in die hande van dieselfde Vader wat Hy in sy aardse lewe gedien het.

Woorde wat ons ook kan inspireer om in God die Vader se hande te lewe en te sterwe. Daarom juig ons oor die Heiland aan die kruis soos Albert en Erika vir ons uitvoer.

Lied 400 Juig, juig in Hom, ons Heiland aan die kruis (orrel en klavier)

Waarlik, hierdie man was die Seun van God!

Die voorhangsel van die heiligdom is in twee geskeur, van bo tot onder. Toe die centurio, die hoofman oor honderd, wat reg oorkant Hom gestaan het, Hom sy asem so sien uitblaas, sê hy.

“Waarlik, hierdie man was die Seun van God!”

Waarmee ons saamstem met ons laaste lied, want ons weet dat dít die doel was van Jesus se lyding en kruisdood.

Vonkk 194:5 Weet jy nou waarom hang Hy aan ‘n kruis? (gemeente)

Seëngroet

Amen

PowerPoint van hierdie aanbieding: Sewe kruiswoorde

Youtube lewendige uitsending