Dit is volbring – Goeie Vrydag 2017
Verlede Sondag, terwyl ons Sondag van die Passie gevier het en baie ander kerke Palmsondag, was daar twee selfmoordbomaanvalle op kerke in Egipte. Waar hulle besig was om Jesus se triomfantlike intog in Jerusalem te vier.
Toe ek by die huis kom en die berigte sien, het ek gedink: Goeie Vrydag móét iets hieroor sê. As Jesus se kruisdood nie vir ons iets kan sê oor hierdie gebeure nie, oor die onbeskryfbare pyn en gebrokenheid van ons wêreld – van Christene wat Jesus se oorwinning vier en in die proses vermoor word nie – wat kan dit vir ons sê?
Ek het ook stories gelees van ’n polisieman wat die selfmoordbomaanvaller omarm, sodat hy nie in die kerk kan ingaan nie. Mens hoor van die grasie waarmee die Christene in Egipte optree.
Ons het natuurlik grootgeword met die gedagte dat Jesus vir ons sonde aan die kruis gesterf het. Almal van ons (en die hele liedboek) sal basies iets sê soos: ons sonde moet gestraf word, Jesus het ons sonde op hom geneem, sodat ons kan hemel toe gaan. Ons dink dis wat die kruis beteken, dis ons almal se onmiddellike antwoord: vir my sonde, sonde vergeef, hemel.
Maar wat beteken dit vandag? In Egipte? Of Swede? Of SA, waar almal die laaste weke om verskillende redes betoog het? Wat beteken dit vandag vir ons dat Jesus meer as 2000 jaar gelede aan kruis gesê het “Dit is volbring”?
Votum
Voorganger: Wie sal ons glo as ons hiervan vertel? Wie sal die mag van die Here hierin kan raaksien? Hy het nie skoonheid of prag gehad dat ons na hom sou kyk nie, nie die voorkoms dat ons van hom sou hou nie. Hy was verag en deur die mense verstoot, ’n man van lyding wat pyn geken het, iemand vir wie die mense die gesig wegdraai.
Gemeente: Tog het Hy ons lyding op Hom geneem, ons siektes het hy gedra.
Voorganger: Maar ons het Hom beskou as een wat gestraf word, wat deur God geslaan en gepynig word.
Gemeente: Oor ons oortredings is Hy deurboor, oor ons sondes is Hy verbrysel; die straf wat vir ons vrede moes bring, was op Hom, deur sy wonde het daar vir ons genesing gekom.
Gebed
Genadige God, U het u Seun gegee om die skande van die kruis te verduur. Verlos ons van die hardheid van ons harte sodat waar ons ons Heiland aan die kruis aanskou, ons onsself sal verootmoedig, wegdraai van ons sondes en U oorvloedige liefde ontvang in Jesus Christus ons Here. Amen.
Sang
Lied 388 Die Woord het deur die eeue
Gebed
Skriflesing
Johannes 19:30
30Nadat Jesus die suur wyn gekry het, het Hy gesê: “Dit is volbring!”
Toe het Hy sy kop vooroor laat sak en die laaste asem uitgeblaas.
Video
Preek
Bloedbad op Palmsondag
Verlede Sondag, terwyl ons Sondag van die Passie gevier het en baie ander kerke Palmsondag, die groot feesdag – veral in die Oosterse kerke word daar baie voorbereidings getref en na uitgesien, kinders neem deel aan die diens – terwyl ons die Passie vier en kerke in Egipte Palmsondag vier, was daar twee selfmoordbomaanvalle op kerke in Egipte. Waar hulle besig was om Jesus se triomfantlike intog in Jerusalem te vier.
Toe ek by die huis kom en die berigte sien, het ek gedink: Goeie Vrydag móét iets hieroor sê. As Jesus se kruisdood nie vir ons iets kan sê oor hierdie gebeure nie, oor die onbeskryfbare pyn en gebrokenheid van ons wêreld – van Christene wat Jesus se oorwinning vier en in die proses vermoor word nie – wat kan dit vir ons sê?
Ek het ook stories gelees van ’n polisieman wat die selfmoordbomaanvaller omarm, sodat hy nie in die kerk kan ingaan nie. Mens hoor van die grasie waarmee die Christene in Egipte optree.
Ons het natuurlik grootgeword met die gedagte dat Jesus vir ons sonde aan die kruis gesterf het. Almal van ons (en die hele liedboek) sal basies iets sê soos: ons sonde moet gestraf word, Jesus het ons sonde op hom geneem, sodat ons kan hemel toe gaan. Ons dink dis wat die kruis beteken, dis ons almal se onmiddellike antwoord: vir my sonde, sonde vergeef, hemel.
Maar wat beteken dit vandag? In Egipte? Of Swede? Of SA, waar almal die laaste weke om verskillende redes betoog het? Wat beteken dit vandag vir ons dat Jesus meer as 2000 jaar gelede aan kruis gesê het “Dit is volbring”?
Dit is voltooi
Om dit te verstaan, kom ons gaan bietjie terug. Ver terug – “let’s start at the very beginning”. By die kere in die Ou Testament waar dieselfde woorde gebruik word. Die Afrikaans vertaal dit natuurlik baie dramaties: “dit is volbring”. Dit kan ook gewoon vertaal word as: “dit is voltooi”. Daar is drie plekke in die OT waar gesê word iets is voltooi.
Eerste in Genesis 2 (v1). Nadat God alles geskep en geseën het, is die hemel en alles daarop voltooi, כלה וְ. God het die chaos oorwin en kan nou rus as heerser oor sy nuwe skepping.
Dan, natuurlik, gebeur die sondeval, die verbond, slawerny. Hierna gebeur dit wat naas die verbond een van die grootste gebeure in Israel se geskiedenis is, wa vir altyd hul identiteit bepaal: God bevry hulle uit die slawerny in Egipte.
Die tweede keer is in Eksodus 40 (v33), nadat Moses die hele lang gedetailleerde proses deurgegaan het om die Tabernakel te bou – ’n gebou wat goddelike teenwoordigheid verteenwoordig. Dan lees ons weer: dit is voltooi כלה וְ. Dieselfde woorde as Genesis. God is teenwoordig by sy volk wat hy bevry het.
Na hul tyd in die woestyn trek die volk die land van die belofte in. Die land word verdeel. Die bevryding uit Egipte is nou voltooi. In Josua 19 (v51), wanneer die land klaar verdeel is tussen die verskillende stamme, lees ons: dit is voltooi כלה וְ.
Voltooi / “volbring” word m.a.w. vir drie groot oomblikke in God se pad met die mensdom gebruik:
1. Wanneer die skepping voltooi en die chaos oorwin is.
2. Wanneer die tabernakel voltooi is en God se teenwoordigheid en regering sigbaar is.
3. Wanneer die bevryding voltooi is met die inname van die beloofde land en God se belofte waar geword en sy koninkryk gevestig is.
Weens die volk se ontrouheid aan die verbond, die feit dat hulle aanmekaar afgode dien, is hul geskiedenis natuurlik gepeper met innames deur ander volke, tot met die ballingskap. En hier, rondom die 30’s n.C., waar die volk in Israel woon onder Romeinse okkupasie, waar hulle uitsien na ’n tweede Eksodus, bevryding van die slawerny van onderdrukking deur ander volke, vier hulle jaarliks Paasfees. Paasfees is dié fees waar die bevryding uit Egipte herdenk word, die begin van die reis op pad na die beloofde land. En al vier hulle Paasfees onder onderdrukking, is dit ’n jaarlikse herinnering dat God hulle eenmaal bevry het en dit weer sal doen.
Jesus word tydens Paasfees gekruisig. Daar is baie Joodse vakansiedae waarop dit kon gebeur. God kies Paasfees. As ons antwoord: “Jesus het aan die kruis gesterf vir ons sondes” die enigste antwoord was, dan sou mens dink dat Jesus gekruisig sou word op die Dag van Versoening/Boetedoening [day of atonement]. Maar dis op die Vrydag voor Paasfees wat Jesus aan ’n kruis hang en sê: “Dit is volbring”.
Dit is volbring
Wat nou voltooi is, is God se oorwinning in hierdie wêreld. In Jesus se lewe het ons God se regering gesien: in liefde, medelye, genade, vergifnis, vrygewigheid. En op daardie Vrydag probeer die magte van dood en slawerny, die magte van haat en onderdrukking, alles in hul vermoë om God se regering te vernietig. Maar in Jesus se kruisiging oorwin God.
1. Jesus oorwin die mag van die dood. Daardie mag wat oral verskyn waar ons in die versoeking is om anders te leef en te dink as op die lewegewende manier van God. Daardie mag van vyandigheid en geweld. Van kleinlikheid en selfsug. Van gierigheid. Daardie doodse mag wat ons tot slawe wil maak wat die hele tyd met verlammende angs leef – daardie mag word oorwin.
2. Jesus oorwin die mag van die Romeinse Ryk en alle ander imperiale magte wat probeer heers met haat en brute krag en militarisme. Jesus verskyn voor die Romeinse goewerneur Pilatus. Hy word nie skuldig bevind nie. Maar Rome stel om tereg as ’n vyand van die staat. En Jesus wen. Die magtige ryk het geen mag om sy liefde vir die wêreld te oorwin nie. En elke keer wat ons sê: “Wat gely het onder Pontius Pilatus” – dan ontbloot ons die korrupte mag wat onskuldige mense gebruik om mag te probeer behou. Ons sê dat daardie magte van haat geen mag oor ons het nie. Liefde het gewen, aan ’n kruis wat die patetiese vergrype van desperate despote ontbloot het en gewys het dat liefde baie, baie magtiger is as die swaard.
Die magte van dood en haat gaan nog vir ’n tydjie probeer spiere bult. Maar dis die laaste desperate stuiptrekkings van ’n boelie wat reeds voor al sy vriende uitoorlê is. Die dood en die haat het verloor. Dit is volbring.
Dit beteken…
Wat beteken dit vir ons, wat hierdie oorwinning erken, glo en ernstig opneem?
1. Dit beteken dat die angel van die dood uitgepluk is. Ons hoef nie meer bang te wees nie. Dit is volbring.
2. Dit beteken dat die mag van sonde soos mis voor die son verdwyn het. Ons hoef nie meer gebuk te gaan onder gevoelens van skuld en skande nie. Die rekening is betaal. Dit is volbring.
3. Dit beteken dat ons nie hoef te leef vanuit vrees of verlies nie. Die oorwinning is behaal. Dit is volbring.
4. Dit beteken dat ons nie in die eerste plek burgers is van ’n korrupte regime, van hierdie land of hierdie wêreld nie, maar in die eerste plek burgers onder God se regering. Hierdie nuwe wêreld word stelselmatig gevestig. Ons leef volgens die waardes van God se regering en werk mee tot die vestiging van God se regering – nie as slagoffers van aardse regerings nie. Die koninkryk het gekom. Dit is volbring.
5. Dit beteken dat ons nie ons waarde hoef te verdien deur ons pad boontoe oop te klou nie. Ons hoef nie eers altyd reg te wees of altyd ons sin te kry nie. Ons het waarde, want ons behoort aan God. Dit is volbring.
6. Dit beteken dat ons nie al ons energie hoef te gebruik om vir onsself sekuriteit en status te verseker nie. Ons is vry om om ons rond te kyk, om die transformerende liefdevolle krag van God raak te sien. Die reg het geskied. Dit is volbring.
7. Dit beteken dat ons verby onsself kan kyk en ons naaste kan sien. Jesus roep ons om hulle te dien.
Voor Jesus opvaar na die hemel, sal hy nog drie dringende goed vir sy volgelinge – sy gestuurdes – sê:
• Jesus sê: Vrede vir julle (Johannes 20:19). Moenie ’n slaaf wees van vrees en angstigheid nie. Vrede vir julle.
• Jesus sê: Laat my skape wei (Joh. 21:17). Sien om na die kwesbare mense.
• Jesus sê: Volg my (Joh. 21:19). Doen wat Jesus doen. Gaan waar die ou mense wat slawe van vrees en angs was, nie wou gaan nie.
Dit is volbring. Die oorwinning is behaal.
Die Paasmaal
Wanneer die Jode elke jaar saamgekom het om die bevryding uit slawerny te vier, het hulle ’n spesiale Paasmaal gevier. Met hierdie maal het hulle die oorspronklike gebeure van hul bevryding in herinnering geroep. Die kos wat hulle geëet het, het hulle verbind aan die oorspronklike gebeure in Egipte. Deur die Paasmaal te eet, het hulle gesê: dit het gebeur, eens en vir altyd. En ons is deel van die mense met wie dit gebeur het. Dis ook ons storie.
Wanneer Jesus tydens sy laaste maal die brood instel, verander hy hierdie storie. Daar kom nou ’n nuwe bevryding. En elkeen wat deel in hierdie ete, roep ’n ander verhaal van bevryding in herinnering, sê dat hulle deel is van die verhaal van Jesus se oorwinning. Die storie van Jesus is ook ons storie. Sy oorwinning is ook ons oorwinning, ook ons is bevry.
En wanneer Jesus die beker instel, herinner hy hulle aan die bloed van die Paaslam aan die deurkosyne. Daardie bloed het die dood laat verbygaan en bevryding gebring. Maar nou is die bloed die bloed van Jesus, wat die dood ook by ons laat verbygaan en vir ons bevryding bring. Waar die bloed tydens die Paasfees ’n teken van die verbond was, is daar nou ’n nuwe verbond – een waarvan ons deel is.
En waar daar tydens die Paasmaal ’n lam geslag is, is daar nou ’n nuwe Lam. Die offer is finaal gebring. Ons hoef nie weer ’n lam te slag, ’n offer te bring nie. Dit is reeds volbring.
Lied 379 Jesus Christus, Lam van God
Geloofsbelydenis
V: Saam met dié wat getuies was van die gebeure van die eerste Goeie Vrydag bely ons in die geloof … Saam met Judas Iskariot …
G: dat ons soms self ’n onskuldige Man verraai.
V: Saam met Simon van Sirene …
G: dat wanneer jy Jesus volg, sy kruis ook jou kruis word.
V: Saam met die Romeinse soldaat …
G: dat ook ons afgestomp raak vir ander se nood.
V: Saam met Maria …
G: dat ons mekaar nodig het om Jesus enduit te volg.
V: Saam met die sterwende misdadiger …
G: dat ’n regverdige Man gesterf het.
V: Saam met die Romeinse offisier …
G: dat hierdie Man werklik die Seun van God is.
V: En nou bely ons ook saam met die wolk van geloofsgetuies deur die eeue heen …
G: Ek glo in God die Vader, die Almagtige, die Skepper van die hemel en die aarde. En in Jesus, sy eniggebore Seun, ons Here; wat ontvang is van die Heilige Gees, gebore is uit die maagd Maria; wat gely het onder Pontius Pilatus, gekruisig is, gesterf het en begrawe is en ter helle neergedaal het; wat op die derde dag weer opgestaan het uit die dood; wat opgevaar het na die hemel en sit aan die regterhand van God, die almagtige Vader, van waar Hy sal kom om te oordeel dié wat nog lewe en dié wat reeds gesterf het. Ek glo in die Heilige Gees. Ek glo aan ’n heilige, algemene, Christelike kerk, die gemeenskap van die heiliges; die vergewing van sondes; die opstanding van die vlees, en ’n ewige lewe. Amen.
Gebed
Nagmaal
Gebed
Slotsang
Lied 504 verse 1, 4 en 5 Kom, laat ons saam tot Jesus nader
Verlaat kerk in stilte