Liefde maak ons anders – Johannes 18:28-40 Preek

Dwarsdeur die 1990’s het mense week na week vasgenael gesit voor hulle TV’s terwyl FBI agente Mulder en Scully die waarheid soek in die reeks “The X Files”.  Mulder en Scully het “bonatuurlike” verskynsels ondersoek.  Scully was skepties.  Sy het gesukkel om te glo dat alles in die wêreld nie ’n logiese, wetenskaplike verklaring het nie.

Mulder, aan die ander kant, was die teenoorgestelde.  Agter sy lessenaar het ’n plakkaat van ’n vlieënde piering gehang met die woorde:  “I want to believe”.  Hy wou elke moontlikheid ondersoek, wou hê dat daar ’n bonatuurlike realiteit is.

Die X-Files het dit wat ons weet en dit wat ons wíl weet voorgehou met die twee sinne:  “The truth is out there” en “I want to believe”.

Vandag het ons baie van ons naïwiteit van die 90’s verloor.  Maar die vraag na waarheid en geloof – en kleingeloof en goedgelowigheid – bly net so relevant.  Ons leef in die era van “fake news” en google en wiki’s, waar enige iemand enige inligting op die internet kan laai en die “waarheid” kan noem.  Ons almal het al iewers geval vir ’n slenter, “share” gedruk op ’n storie wat nie die waarheid was nie (al weet jy dit nie).

Ons is oorlaai met inligting.  En die vraag raak al hoe dringender:  wat is waar?

Soos ’n mens sou verwag, het Mulder en Scully nooit “die waarheid” gevind nie.  Die antwoorde was altyd vaag, altyd oop vir interpretasie.  Die waarheid bly “out there”.

Dan wieg ons vandag heen en weer tussen goedgelowig en kleingeloof.  Baie van ons voel soos Mulder:  “I want to believe”.  Maar die waarheid bly ons ontwyk, bly onbevredigend.  En ons bly op ’n ewige soeke na waarheid.

Toetrede

Lied 176 Halleluja!  U is Koning  en 177 Jesus gróót bo almal

Votum

Joh. 1:14

Die Woord het mens geword en onder ons kom woon. Ons het sy heerlikheid gesien, die heerlikheid wat Hy as die enigste Seun van die Vader het, vol genade en waarheid.

Seëngroet

Gemeente, ek groet julle vanoggend in die heerlike Naam van ons Here Jesus Christus, in wie daar vir ons elkeen genade en waarheid is.

Lofsang

Lied 223 Aan Jesus, Koning, al die eer  V1&3 almal, v2 koor

Lied 175 Majesteit

Verootmoedig

Kom ons verootmoedig vanoggend voor God met woorde van

Lied 239 Jesus, Rots vir my geslaan Almal v 1 en 3, koor v 2 (

Geloofsbelydenis

(Uit die Evangelie van Johannes)

Voorganger (V): Ek glo in Jesus Christus, die Woord wat mens geword het.

Gemeente (G): Ons het sy heerlikheid gesien, vol genade en waarheid.

V: Hy is die Lam van God wat die sonde van die wêreld wegneem.

G: Hy is die Seun van God.

V: Hy is die brood wat lewe gee.

G: Wie na Hom toe kom, sal nooit weer honger ly nie; en wie in Hom glo, sal nooit weer dors kry nie.

V: Hy is die lig vir die wêreld.

G: Wie Hom volg, sal nooit in die duisternis lewe nie, maar sal die lig hê wat lewe gee.

V: Hy is die goeie Herder.

G: Hy lê sy lewe af vir sy volgelinge (skape). Hy ken sy volgelinge (skape) en hulle ken Hom.

V: Hy is die opstanding en die lewe.

G: Wie in Hom glo, sal lewe, al sterwe Hy ook.

V: Hy is die weg, die waarheid en die lewe.

G: Niemand kom na die Vader toe behalwe deur Hom nie.

V: Hy is die ware wingerdstok.

G: As ons in Hom bly en Hy in ons, sal ons baie vrugte dra, want sonder Hom kan ons niks doen nie.

Gebed

Skriflesing Inleiding

Johannes 18:36-37 uit Die Bybel vir Almal

Inleiding

• Video

Interlude

Lied 395 vv 1 en 3  My Verlosser aan die kruis

Volledige Skriflesing

Johannes 18:28-40 uit Die Bybel Direkte Vertaling

Verlede week het Chris die gedeelte vooraf gelees.  Hy hetgesê Jesus kiés die weg van die kruis, kies teen geweld, dwarsboom nie vir Pilatus. Nie.  Volgende week gaan Chris voortgaan met hierdie verhoor van Jesus voor Pilatus.

Preek

The Truth is Out There

Dwarsdeur die 1990’s het mense week na week vasgenael gesit voor hulle TV’s terwyl FBI agente Mulder en Scully die waarheid soek in die reeks “The X Files”.  Mulder en Scully het “bonatuurlike” verskynsels ondersoek.  Scully was skepties.  Sy het gesukkel om te glo dat alles in die wêreld nie ’n logiese, wetenskaplike verklaring het nie.

Mulder, aan die ander kant, was die teenoorgestelde.  Agter sy lessenaar het ’n plakkaat van ’n vlieënde piering gehang met die woorde:  “I want to believe”.  Hy wou elke moontlikheid ondersoek, wou hê dat daar ’n bonatuurlike realiteit is.

Sosioloë en mense wat die tydsgees van die 90’s beskryf het, het gesê dat die reeks so suksesvol was, omdat dit die gees van die tyd soos ’n spieël opgehou het.  Tegnologie het vinnig verander.  Met die aanvang van die internet het die oortuiging gekom dat mense alles kan weet.  Toe begin 2000 in die vooruitsig kom, met die dreigende Y2K (onthou julle dit?), toe dit gelyk het asof dít wat ons so vinnig vorentoe neem, juis ons einde kan beteken.

Die X-Files het dit wat ons weet en dit wat ons wíl weet voorgehou met die twee sinne:  “The truth is out there” en “I want to believe”.

Vandag het ons baie van ons naïwiteit van die 90’s verloor.  Maar die vraag na waarheid en geloof – en kleingeloof en goedgelowigheid – bly net so relevant.  Ons leef in die era van “fake news” en google en wiki’s, waar enige iemand enige inligting op die internet kan laai en die “waarheid” kan noem.  Ons almal het al iewers geval vir ’n slenter, “share” gedruk op ’n storie wat nie die waarheid was nie (al weet jy dit nie).

Ons is oorlaai met inligting.  En die vraag raak al hoe dringender:  wat is waar?

Soos ’n mens sou verwag, het Mulder en Scully nooit “die waarheid” gevind nie.  Die antwoorde was altyd vaag, altyd oop vir interpretasie.  Die waarheid bly “out there”.

Dan wieg ons vandag heen en weer tussen goedgelowig en kleingeloof.  Baie van ons voel soos Mulder:  “I want to believe”.  Maar die waarheid bly ons ontwyk, bly onbevredigend.  En ons bly op ’n ewige soeke na waarheid.

Jesus voor Pilatus

So hier lees ons vanoggend ’n interessante gesprek tussen Jesus en Pilatus.  Pilatus begin die gesprek deur te vra oor koningskap.  Want sien, hy moet bepaal of Jesus besig is met verraad, Romeinse gesag ontken.

Interessant, anders as bv. in Matteus, is die tema van die koninkryk glad nie baie belangrik in die evangelie van Johannes nie.  Dis net twee keer ter sprake:  hier en in Jesus se gesprek met Nikodemus, (Joh. 3:3-5) ’n lid van die Joodse Raad en dus ook iemand vir wie politieke mag en gesag belangrik was, soos Pilatus.

Jesus antwoord Pilatus se vraag deur te sê:  “My koningskap is nie van hierdie wêreld nie.” Meeste vertalings vertaal dit met “My koninkryk is nie van hierdie wêreld nie.” En ons is almal so vasgevang in die idee van koninkryke, van mag en gesag, dat ons nie vir Jesus behoorlik kan hoor nie.

So ons dink Jesus bedoel sy koninkryk is nie hier op aarde nie, maar in die hemel.  Dat Jesus se koninkryk gaan oor plek – dis op ’n ander plek as die aarde.  Dit is “out there” soos die X-Files se waarheid en ons taak is om daar te kom voordat God die aarde vernietig.

Maar Jesus praat nie hier oor die plek van sy koninkryk nie, maar oor die bron daarvan.  Sy koninkryk is nie van hierdie wêreld nie – dit kom nie hiervandaan nie.  Sy koninkryk ontstaan nie op die aarde nie.  Inteendeel – die koninkryke van die aarde ontstaan uit hom.  God is die skepper van die wêreld waaroor Pilatus dink die Romeinse Ryk regeer.

So eerstens gaan dit nie oor plek nie, maar oor bron.

En tweedens sê Jesus dat sy verstaan van mag en gesag, van koninkryke en regering, anders is as die wêreld s’n.  Hy speel nie volgens die wêreld se reëls nie.  Hy spel dit duidelik uit in sy antwoord aan Pilatus, wanneer hy sê dat hy en sy volgelinge nie aan die magspeletjies van hierdie wêreld deelneem nie.

Maar Pilatus hoor hom glad nie.  Dis baie fyn – en dit verdwyn heeltemal in die 1983 vertaling.  Pilatus reageer (v37): “Is jy dan tog ’n koning?” en Jesus antwoord:

U sê dat ek ’n koning is.  Hiervoor is ek gebore en hiervoor het ek na die wêreld gekom:  om oor die waarheid getuig.  Elkeen wie se bestaan in die waarheid gegrond is, luister na my stem.

Kyk mooi.  Jesus antwoord nie eers Pilatus se vraag oor koningskap nie!  Hy bly sê:  dis jou woord.  My woord is nie koning nie.  My woord is… waarheid.

Pilatus, jy vra die verkeerde vraag.

Wat is waarheid?

En dít is die kern van die gedeelte – en van die evangelie:

Hiervoor is ek gebore en hiervoor het ek na die wêreld gekom:  om oor die waarheid getuig.  Elkeen wie se bestaan in die waarheid gegrond is, luister na my stem.

En wéér verstaan Pilatus glad niks.  Want hy reageer:  “Wat is waarheid” … terwyl die waarheid reg voor hom staan.

En as die konsep van “koninkryk” nie vir Johannes vreeslik saak gemaak het nie, dan maak “waarheid” vir Johannes baie saak.  Matteus gebruik maar een keer die woord vir waarheid.  Markus en Lukas gebruik dit 3 keer.  Johannes gebruik die twee woorde vir waarheid 25 keer.

En die waarheid, is Christus.  Dis nie ’n ding of ’n konsep of selfs ’n godsdiens of ’n godsdienstige waarheid of ’n kerk of ’n teologiese leerstelling of ’n etiese sisteem nie – dis Christus self.

Wat natuurlik nie beteken dat daardie ander goed nie ook waar is nie – maar dis nie Die Waarheid nie.  So ’n konsep of leerstelling of etiek mag waar wees – vir soverre Die Waarheid daarin teenwoordig is – maar dit is nie self Die Waarheid nie.  Jesus is die waarheid.

En soos Pilatus, sukkel ons tog só daarmee!  So volg my gou terwyl ek ’n paar lyne trek:

Johannes 1, wat ons vir votum gebruik het, sê oor Jesus:

Die Woord het mens geword en onder ons kom woon. Ons het sy heerlikheid gesien, die heerlikheid wat Hy as die enigste Seun van die Vader het, vol genade en waarheid.

En in alles wat ek hierdie week oor hierdie “genade en waarheid” gelees het, is dit asof mense “genade” en “waarheid” as teenoorgesteldes sien.  So “genade” is die vryspraak van die wet wat jy nie verdien nie.  “Waarheid” is die wet waaraan jy moet gehoorsaam wees omdat jy genade ontvang het.

Maar Jesus sê self (Joh. 14:6)

6Jesus het vir hom gesê: “Ek is die weg en die waarheid en die lewe. Niemand kom na die Vader toe behalwe deur My nie

Kolossense 1:15 sê

Die Seun is die beeld van God, van God wat self nie gesien kan word nie.

En 1 Johannes 4:8 sê

God is liefde

Ek vat hierdie hele ompad om dit duidelik te maak dat die Waarheid nie iets is nie, maar Iemand – God, soos wat ons vir God leer ken in Christus.  Jesus is die weg, die waarheid en die lewe (wat dinamiese, bewegende beelde is).

Dit beteken dat waarheid nie iets is wat ek met my kop weet nie, maar ’n verhouding waarin ek leef.

Die waarheid is ’n lewe met Christus.  ’n Lewe met liefde.

Om te (be)rus in die waarheid

Ek dink baie hieraan as ek sien hoe gelowiges met ongelowiges stry oor sogenaamde “waarhede” of “absolute waarhede”.  Ek ontken nie daar sulke goed bestaan of selfs dat dit belangrik is nie!  Maar dit help nie jy stry met ’n ongelowige oor hierdie goed nie!  Want ons geloof berus nie op koue wetenskaplike feite nie.  Dit rus in Christus.  In ’n lewe saam met hom.

Ons hoef nie alle antwoorde op alle vrae te hê nie.  Ons gaan dit ook nooit kry aan hierdie kant van die wederkoms nie.  Geloof is en gaan ’n misterie bly – soos ook die liefde tussen ’n man en ’n vrou, om Spreuke aan te haal.

Geloof is nie om alles te verstaan of alles te weet nie.  Geloof is selfs nie eers om vir Jesus volledig te ken nie.  Geloof is om met Jesus te leef.  Om in verhouding met hom te leef.  Om jou lewe aan hom oor te gee en hom daagliks al beter te leer ken.

En dit is iets wat ons ontvang by die Gees van die Waarheid, wat ons in die Waarheid lei, soos wat Jesus in Johannes 16:13 beloof.

The Truth is out there

Net hierna, net nadat Pilatus gevra het “Wat is waarheid?” – gaan Jesus voort om te wys presies hoe hierdie waarheid lyk.  In die vorm van liefde aan ’n kruis.  Vir my en vir jou.

Die waarheid is nie daar buite nie.  Die waarheid is hier.  In ons.  By ons.

Hy het onder ons kom woon.  En ons kan sy heerlikheid sien, vol genade en waarheid.

Gebed

Dankoffer

Koor Lied 389 Is dit, is dít my Koning

Slotsang

Lied 207 v 1 en 3 Eer aan die Vader

Seën

Respons

Lied 312 Amen