Maria – Lukas 1

Ek het gekies om vandag die skildery van Henry Tanner te gebruik (Circa 1898).  Die internet vertel dat Tanner dit geskilder het nadat hy teruggekom het in Parys na ‘n besoek aan Egipte en Palestina.  Hierdie uitbeelding van die aankondiging (annunciation) is op verskeie maniere onkonvensioneel:  Maria word uitgebeeld as adolessent, in Midde-Oosterse werkersklas klere, sonder enige stralekrans of ander tradisionele simbole wat haar as heilige uitbeeld.  Dis een van die redes waarom ek hierdie skildery gekies het – want ons gereformeerdes leef in diepe ongemak met Maria saam.  Ons bely saam met die res van Christene wêreldwyd die maagdelike geboorte, erken dat sy Jesus se ma was.

Toetrede

Voorlesing (terwyl kerse aangesteek word): VONKK 184 Ek Groet Jou, Begenadigde

Ek groet jou,
begenadigde.
Onder die vroue is jy geseënd.
Moenie bang wees nie,
want jy het by God genade gevind
en jy sal swanger word met ’n seun.
Jy moet Hom Jesus noem,
Seun van die Allerhoogste God.
Aan sy koninkryk sal daar geen einde,
geen einde wees.

Elsje Nelson sing: Die lofsang van Maria
(Musiek: S. Le Roux Marais; Sopraan: Elsje Nelson)

My siel maak groot die Here
en my gees is verheug in God my Saligmaker.
Want Hy wat magtig is, het groot dinge aan my gedoen,
en heilig, heilig is sy Naam.
Barmhartigheid vir dié wat Hom vrees
van geslag tot geslag.
Want van nou af sal die geslagte my salig noem,
omdat Hy die nederige toestand van sy
diensmaag aangesien het.
En my siel is verheug.
My siel maak groot die Here!
Want Hy wat magtig is, het groot dinge aan my gedoen,
en heilig, heilig is sy Naam.
My siel maak groot die Heer,
en heilig is sy Naam. Amen.

Votum

V: In ons wêreld,
soos in die skoot van Maria …
G: Kom, Here Jesus.
V: Op al die vergete plekke,
soos in die stal van Betlehem …
G: Kom, Here Jesus.
V: Bring hoop
in die lewe van armes;
bring omsigtigheid
in die lewe van magtiges;
bring rus
in die lewe van vermoeides;
bring onrus
in die lewe van oorgerustes.
In ons lewe
en in ons verlange,
wie ons ook al is …
G: Kom, Here Jesus.

Seëngroet

V: Dit is die goeie nuus:
Christus is gebore.
Christus kom weer.
Geseënd is elkeen
wat bid
en werk
totdat Hy weer kom.

G: Kom, Here Jesus! Kom gou! Amen.

Lofsang

Vonkk 68 Ere aan God (staan)

Doop

Vonkk 124 Jesus bring vreugde (sit)

Storie:

Crippled Lamb deur Max Lucado

Gebed

Skriflesing

Lukas 1:26-38 (Uit Nuwe Testament vir Kinders)

Respons

Lied 333 Groot is die Heer (sit)

Preek

Vandag wêreldwyd in gereformeerde kerke hierdie teks gelees.
Gekies vandag skildery van Henry Tanner te gebruik,
Circa 1898

Internet vertel
Tanner skildery geskilder
toe terug in Parys na besoek aan Egipte en Palestina.

Tanner was seun van dominee van Afrika Episkopaalse Metodiste Kerk,
Hierdie uitbeelding van aankondiging (annunciation)
Onkonvensioneel.

Maria adolessent
Midde-Oosterse werkersklas klere
Sonder enige stralekrans
Of ander tradisionele simbole haar as heilige uitbeeld.
Een van redes waarom hierdie skildery gekies.

Want ons gereformeerdes leef in diepe ongemak met Maria saam.
Bely saam res van Christene wêreldwyd maagdelike geboorte,
Erken sy Jesus ma.

Maar dink ook nie,
Soos Rooms-Katolieke,
Dat sy op manier anders is ander mense,
Meer heilig as enige ander gelowige,
Op manier spesiaal.

RKK: lewe lank maagd,
Hemel opgeneem
Middelaar…

Ons so bang dalk Roomse siening Maria,
Dat eintlik glad nie oor haar wil praat.

En tog…
Hier,
Aan begin van verhaal van Jesus,
Van God wat aarde toe kom,
Sonde en bose oorwin…
Is ’n jong vrou.

’n Gewone jong vrou,
Wat ’n uitsonderlike figuur in die geskiedenis geword het,
Omdat God haar gekies het.

Natuurlik wil mens prediking lig op God laat val,
Nie op mense.

Tog kan verhaal Maria
Ons innooi
Iets wys van eie verhaal
Van manier God met ook ons werk.

GOD SOEK ONS UIT

Eerste ding Maria verhaal,
Is dat God ons uitsoek.

V28:
Ek groet jou, begenadigde!
Die Here is by jou.

Hoekom vir ons gereformeerdes so NB te sê
Maria gewone mens –
Op geen manier verdien,
Nié omdat so spesiaal was dat God haar gekies.

Eintlik meer omstandighede buite haar beheer:
Verloof Josef, afstammeling Dawid.
Het familie oud, nie kon kinders hê, uit priesterlike familie.

Is ook hoekom ons babas doop –
Want boodskap selfde:
Ons op geen manier verdien God uitreik na ons,
Nie omdat ons so spesiaal is,
Wonderlike dinge kan vermag.

Gewoon God genadige uitverkiesing
Maak dat God in liefde na ons uitreik.
Dat elkeen van ons begenadigd is
God by ons.

Gabriël se groet aan Maria,
Waar vir elkeen van ons.

ONS IS VERWARD

Wens altyd so wanneer babatjies doop,
Gemeentes gesiggies kan sien.
Sê altyd by kategese vir ouers,
Hoe ons water by doop ontvang
Vir my simbool van maniere ons genade ontvang.

Meeste babatjies verward,
Amper geskok:
Wat’s die nou?
Wie’s hierdie vreemde mens yskoue water op my voorkop gooi?

Teks Maria (v29)
Sy was verbysterd oor die woorde
En het gewonder wat die begroeting tog kon beteken.

Natuurlik!
Sou vreemd gewees het Maria nié verward was –
Engel skielik aan jou verskyn!

En, as ander verhale in Mediterreense wêreld Maria tyd in ag neem,
Verskyning van hemelse wese aan jong meisie
Niks goed voorspel vir haar nie.

Verbysterd,
Is hoe N.A.V. Maria reaksie vertaal.

Miskien is verbystering
Meer gereeld
’n gepaste reaksie
Wanneer God ons uitsoek.

(En as gelowiges,
As gedooptes,
HET God ons elkeen uitgesoek,
Op naam genoem,
Geroep.)

God reik uit?
Na my?
Noem my begenadigd?
Sê hy is naby my?

Hoekom ek?

Ons onderskat wat dit beteken
Dat God
Skepper en onderhouer van heelal
Van alles wat bestaan
Een voor wie engele in aanbidding kniel
Ons uitsoek.
Ons sy kinders maak.

En dan by ons bly,
In elke oomblik van ons lewens deel,
Hom besig hou, sê Lukas 12,
Met die hoeveelheid hare op ons kop.

Verbysterend,
Inderdaad.

Hoe kan enige mense-verstand dit begryp?

Dalk is ’n bietjie verwarring
En verbystering
Juis die gepaste reaksie
Op God se liefdevolle uitreik na ons.

ONS IS BEKOMMERD

En dan doen Maria ’n interessante ding –
Iets ons dikwels onderspeel in vertellinge van verhaal
Eeue-lange tradisie uitbeelding Maria:

Maria bevraagteken hoe dié plan van God dan kan gebeur.

V34: Hoe is so iets moontlik?

Dis deel van die patroon wat ons sien
Elke keer wat God ’n profeet roep:

Here, hoe gaan dit werk?
Hier is iets –
Iets aan my eie bevoegdheid
Iets aan my omstandighede –
Wat maak dat ek nie kan doen wat u vra nie.

Is u seker u het die regte mens hier beet?

Moses: ek praat nie goed nie
Jeremia: ek is te jonk
Gideon: gee vir my ’n teken.
Maria: hoe is dit moontlik?

Maar die bekommernis
Gaan nie net oor ’n gevoel van ’n mens sy eie onvermoë nie,
Maar ook oor ’n besef
Van die implikasie van God se roeping.

Wat God van Maria vra,
Is nie ’n bietjie nie.
Dis nie iets wat haar effens gaan verontrief nie.

God vra van Maria iets
Wat haar hele lewe gaan omvêrwerp.
Wat skande gaan bring
Oor haar,
Haar verloofde
En haar hele familie.

Wat kan veroorsaak
Dat haar familie haar verwerp,
Dat sy doodgegooi word met klippe –
Waarvan haar pa die eerste sal gooi.

En soos wat sy ouer geword het,
Het hierdie roeping nie makliker geword nie.
Soos Elisabet Eybers so kragtig verwoord:

En toe hy in jou arms lê,
sy mondjie teen jou volle bors,
het jy geweet dat hy sou sê,
toe dit laat was: Ek het dors!
*
Toe dit verby was, en jy met
sy vriend Johannes huis toe gaan ̶
Maria, vrou van smarte, het
jy tóé die boodskap goed verstaan?

Strik van Kersfees
Dat verblind kan word
Deur liggies
En blink papier
Dat vergeet
Dat om Jesus te volg
Van ons ’n prys vra.

Lukas sê – hoofstuk 14 (26-28)

26“As iemand na My toe kom,
kan hy nie my dissipel wees nie
tensy hy afstand doen
van sy eie vader en moeder en vrou en kinders,
en broers en susters, ja,
selfs van sy eie lewe.
27Iemand wat nie sy eie kruis dra
en agter My aankom nie,
kan nie my dissipel wees nie.
28“Wie van julle wat ’n gebou wil oprig,
gaan nie eers sit en die koste bereken,
om te sien of hy genoeg geld het
om die werk te voltooi nie?

Om Jesus se dissipel te wees
En hom te volg
Sy roeping te gehoorsaam
Waarborg nie voorspoed in die hele lewe nie.

Inteendeel.
Dit gaan ons nie net effens verontrief nie –
Dit gaan ons hele lewe omvêrwerp:
Ons ou prioriteite
Ons ou waardes
Wat voorheen belangrik was
Die manier waarop ek besluite geneem het
Die dinge waarvoor ek gewerk het
Waarvoor ek omgee
Waaraan ek my tyd en geld en gawes bestee…
Alles verander.

Alles word opgeneem
In God se plan.

Toewyding

So dalk is die mees verrassende ding van hierdie verhaal
Nie die engel nie,
Of selfs nie eers dat God vir Maria gekies het nie –
Maar dat Maria “ja” gesê het.

V38: Ek is tot beskikking van die Here.
Laat met my gebeur wat u gesê het.

Maria maak ’n verbintenis,
Sy wy haar lewe toe aan God,
Om haar rol te vervul binne God se groter plan.

Hier nog ’n plek waar Maria tradisioneel verkeerd uitgebeeld word.
Nog rede waarom skildery van Tanner gekies:
Maria gesigsuitdrukking:
Nie die gewone onderdanige
Gedweë
Bykans slagoffer van God se plan nie.

Dink bietjie vroue in Jesus se geslagsregister:
Tamar,
Ragab,
Rut,
Batseba.

Sterk,
Dapper vroue
Wat beheer geneem het van hul eie lewens,
Nie slagoffers van ander se keuses gebly,
Maar handelende karakters in eie stories was
Om sodoende iets positief te laat gebeur.

Wanneer Maria sê “laat dit met my gebeur”,
Dan is dit ’n slagoffer se “wat kan ek nou doen om dit te keer” nie,
Dit is ’n positiewe instemming
Om deel te wees van God se plan,
Om ’n aandeel te hê
En verantwoordelikheid
Eienaarskap te neem van haar roeping.

Hoekom?
Want die roeping kom van God af.
En dit dra die belofte van God se nabye teenwoordigheid.

Die liefdevolle God
Wat in genade uitreik
En ons deel maak van sy plan.

Hubert Simpson skryf
dat totale oorgawe
die uiteinde is
van almal wat deur ’n lewende geloof met Christus verenig is.

MAAR,
Net soos Maria,
Is dit nie ’n sprong in die duisternis nie,
nie in die onbekende niks nie.

Dis ’n stille tuiskoms.

Dis nie oorgawe aan ’n onbekende mag nie.
Ons weet waarvoor ons “ja” sê.
Of nee, eerder:
Ons weet vir wie ons “ja” sê.

Dietrich Bonhoeffer beskryf dit goed:
“Die belangrikste
is om in pas met God te loop,
om nie vooruit te loop nie,
maar ook nie om agter te bly nie.”

Bemagtiging

En dan kom die krag van die Heilige Gees oor ons
En gee God vir ons die vermoë om Jesus te volg,
Om te doen wat hy van ons vra.

N.A.V. vertaal:
Krag van die Allerhoogste sal lewe in jou wek.

OAV meer akkuraat:
krag van die Allerhoogste sal jou oorskadu.

Selfde woord Handelinge 5 genesende skadu van apostels,
Griekse vertaling wolk God teenwoordigheid Sinai,
Berg van verheerliking Jesus.

Dit is die krag van die teenwoordigheid van God.
Want maak nie saak wat God van ons vra,
Vra ons nie om dit alleen te doen.

Saam met roeping
Belofte van God teenwoordigheid
Van krag van God werk in ons lewens.

Wat weer laat eindig by begin:
Dat God mense kies
Wat nie verdien.

Gewone,
Normale mense –
Op geen manier uitsonderlik.

Maar dit is juis wanneer ons swak is,
Wanneer ons met leë hande voor God staan,
Dat God se krag in ons geopenbaar word.

Onbekwaamheid diskwalifiseer ons nie.

God soek ons uit.
Met ons vrae
Ons onsekerhede
Ons bekommernisse
Ons broosheid.

Gebed

Dankoffer

Slotsang

Vonkk 142 Jesus, Verlosser (staan)

Seën

Die Here sal julle seën
en julle beskerm.
Die Here sal tot julle redding verskyn
En julle genadig wees.
Die Here sal julle gebede verhoor
En aan julle vrede gee.

Respons

Lied 358 (Somerkersfees) Refrein.