Jes 42 God is verlosser Son 23 Aug 09

Verwelkoming & Afk

Toetrede  
Lied 221 (koor 1x, gemeente 1x) (sit)
Lied 222 (koor 1x, gemeente 2x) (sit)

Votum (Ps 111) & Seëngroet

Lofsang 
Ps 146:1, 5, 6 (staan)
Ps 41 (koor v 1 & 6, gemeente v 1) (sit)
Ps 68:2 (staan)

Epiklese

Kindertyd
God red mense – hoekom?  Lief & wil gebruik.

Storie vertel dit wys – tel hoeveel mense God gebruik Moses se lewe red!

Israeliete slawe Egipte (wat dit?)
Koning bang te veel raak, land oorvat, daarom reël alle seuns gebore doodgemaak in rivier Nyl gooi!

Raak vrou swanger, kind,
steek weg – drie maande – raak groot, kan nie wegsteek.
Nou alle hoop verlore – lyk asof sleg gaan.

Vrou maak mandjie, smeer met klei dat nie sink,
sit babatjie in,
sit in rivier. 
Suster staan afstand en dophou.

Farao dogter – prinses –
kom bad in rivier,
sien baba in mandjie, kry jammer,

Sussie Miriam wat in riete geloer,
kom nader, sê ken iemand babatjie kan oppas,
gaan haal ma, gesorg.

Weet wie is?  Moses!

God gered omdat wil gebruik om ander mense lewens te red –
Israeliete, woestyn.
Hoeveel vrouens gebruik?  Ma, suster, prinses

God ook ons gered
Wil ook ons gebruik ander te red.
Hoe?
Ma – kyk as oor straat gaan, kos gee
Jy – kos gee (CMR afk) bring nie-bederfbare kos, sit voor preekstoel.

 
Koor
Verhaal van bevryding Israeliete agtergrond preek vanoggend:
“Laat my mense gaan”

Skriflesing
God as verlosser –
woord verlosser gelaai met spesifieke voor-veronderstellings, teologiese inhoud,
sê eerder:  God as bevryder.
Hou hele verhaal van Moses en Eksodus in agterkop

Jesaja 42:1-7
Bekende gedeelte van dienaar Here –
ons Christene veral geïnterpreteer Jesus te beteken.
Terwyl lees, luister wat sê van wie God is, aard van God:

(Jesus verwys wanneer in tempel uit Jesaja lees – nie hierdie spesifieke teks,
sê dis hy, hierdie roeping toe-eien – blindes sien, gevangenes bevry)
DAN,
deel nie so bekend,
God sê gaan volk verlos, manier waarop gaan doen.
luister mooi – verrassende maniere waarop God self beskryf:
13  Die Here ruk op soos ‘n soldaat,
strydlustig soos ‘n krygsman.
Hy skree en roep die oorlogskreet uit.
Hy oorwin sy vyande.
14  Ek het lank stil gebly,
Ek het geswyg,
My bedwing.
Nou skree Ek soos ‘n vrou wat ‘n kind in die wêreld bring.
 Ek hyg,
Ek snak na asem.

Preek
Kan nie vir julle sê hoe baie hierdie reeks oor Godsbeelde geniet –
leer God op nuwe maniere ken –
uitdagend, wonderlik nuwe goed leer.
Hoop waar van almal van julle ook!

So vanoggend God as bevryder.

Leer God eerste keer so ken in verhaal van Eksodus. 

Lees in Eks 3 (7-8) dat God pyn en onreg van mense raaksien
hulpkreet hoor
goed weet watter swaarkry hulle ervaar.

God nie ongeraak hierdeur,
gaan tot aksie oor
bevry onderdruktes.

So sien in Ek 14-15 hoe God dramaties ingryp
Israel bevry.

Juis waar Israel vasloop
geen uitweg sien,
breek God nuwe moontlikhede oop,
bevry God hulle.

Wat in Eksodus-verhaal sien,
verhaal wat vormend is identiteit Israel,
keer op keer na verwys –
God is verlosser,
God sien raak as kinders swaarkry,
bevry hulle. 

Hierdie lyn van God as verlosser
loop soos goue draad deur hele OT
tot in NT. 
God herhaaldelik uitgebeeld as God wat aan kant is van
weerloses,
armes
diegene sonder mag
en dié wat weerstand bied teen strukture en mense
wat mag misbruik
en ander onderdruk. 

Dink bv. Ek 20:
Ek is Here jou God wat jou uit Egipte… bevry het.

God is wesenlik die God wat mense uit situasies van onderdrukking bevry.

En dis hierdie bevrydingsdaad van God wat ons bestaan moet stempel
sodat ons ‘n lewe van vryheid kan leef –
‘n lewe waarin ons God respekteer
en mekaar respekteer deur die bepalings van God te gehoorsaam.

En dan word die volk natuurlik in ballingskap weggevoer.
En dis hier waar ons die volk ontmoet in Jes 42.

Deel van gedeelte wat gesprek tussen volk en God as hofsaak uitbeeld,
volk aangekla ontrou,
God verdedig ook self, nie volk verlaat. 

In hierdie gesprek kondig God aan dat volk weer gaan verlos,
gaan bevry soos wat gedoen uit Egipte.

Maar doen met interessante beelde,
manier waarop God na self en optrede verwys.
Beskryf verlossing op twee maniere:
as kryger en vrou wat geboorte skenk.

Vir ons vreemde beelde,
dalk goed mooi dink wat God van self sê as hierdie beelde gebruik. 

In eerste plek sien daarin iets van God se woede en pyn –
volk se ongehoorsaamheid
– en volk se gevolglike lyding –
laat God nie onaangeraak.
Onreg maak woedend, veroorsaak pyn
(verlede week God passie).

Maar nie magtelose en nuttelose woede en pyn,
woede wat oorwin,
pyn wat geboorte skenk aan nuwe vryheid, nuwe verhouding.

Sien hierin ook dat God aktief betrokke is in sy volk se lewe.

Soldaat staan nie van afstand,
bekyk besigheid van ver af –
beeld hier,
storm op slagveld in,
hier letterlik skreeu en brul –
aktief betrokke in stryd om bevryding.

Selfde natuurlik ma wat geboortepyne aan lyf voel
terwyl sukkel om kind vry te kry –
kan nie meer intieme beeld wees,
wys hoe betrokke God is by volk se bevryding.

Belangrik ook daarop te let dat beide kryger en vrou
in situasies is waar kan sterf.
Ons vergeet soms dat geboorte-proses in ONO lewensgevaarlik.

So hierdie metafore vir God as verlosser,
wys daarop dat God se krag anders is as wat ons aan krag dink,
dat daar weerloosheid en risiko binne God se krag is.

God gaan tot aksie oor om nuwe lewe vir sy kinders te bewerk,
maar enige optrede uit liefde gebore,
gekenmerk deur liefde en weerloosheid.

Weer een van daardie goed vir ons erg vreemd –
God, weerloos?  Risiko?

Maar dink gou bietjie terug eerste verse van teks in Jesaja ons gelees…

Die stryd om vryheid of verlossing
is nie van pyn en risiko gevrywaar.
Die beeld van God as kryger en vrou in kraam
volg op beskrywing van god wat God se dienaar roep
om geregtigheid aan die nasies te laat geskied –
lig vir nasies,
oë van blindes laat sien,
gevangenes uit tronk bevry.

Wat dienaar doen,
is dus konkreet beeld van God as bevryder gestalte te gee.

Daarom belangrik let dan nie hard sal skree,
nie geknakte riet afbreek,
nie dowwe lamppit uitdoof.

Die dienaar van die Here,
wat bekend staan as “dienende kneg”,
baie Christene vandag verstaan as Jesus,
laat dink aan Jesus aan kruis.

Dis baie belangrik om oë gedurig op kruis te hou.
Want dit help ons verstaan
dat God se bevrydingswerk
met ‘n anderse soort mag geskied…
die krag van die kruis,
van weerloosheid
en sterwe.

Maar gou weer saam met my terugkeer na Eksodus-verhaal,
miskien kyk na nog manier hoe hierdie bevrydingswerk van God konkreet lyk.

God hoor noodroep van volk,
sien pyn raak,
besluit te bevry.

En dan lees in Eks 1-4 versameling verhale
van vroue
uiteenlopende ouderdomme,
rasse,
klasse,
kulture,
grense tussen hulle oorbrug
om geweld teen te staan.

So vroedvroue
Sifra en Pua,
weier baba seuntjies dood te maak.

Moses ma,
suster Miriam
Farao se dogter –
later natuurlik ook Moses vrou Sippora
Eks 4, God vir Moses wil doodmaak,
Sippora simbolies besny
(artikel op blog).

Maar manier waarop God hierdie vroue gebruik,
bring paar belangrike punte onder ons aandag:

Eerstens leer dit ons waaroor bevryding gaan:
Gaan daaroor om dié wat hulleself nie kan help nie,
te help om vry te word van dít wat dreig om hulle te vernietig. 

Interessant dat God juis dié wat nie mag het nie,
gebruik om hulpeloses te help,
bloot deurdat hulle deur die trane van ander geraak word.

Daarmee saam, tweedens,
sien dat God gewone mense gebruik in verlossingsplan,
om bevryding te bewerkstellig. 

God gebruik gewone mense.
Wanneer gewone mense inisiatief neem
en doen wat reg is –
téén magte van dag wat anders wil hê,
dan gebruik God dit om kinders te bevry.

En laastens belangrik dat ons hierdie stories gedurig vir mekaar vertel.

Vroue in Eksodus se dade so subtiel,
dat meeste van hulle se name nie eers bewaar gebly,
die wat wel name opgeskryf, ons nie ken. 

Hulle stories vir ons goeie voorbeeld van al die stories
elke dag oor wêreld afspeel,
rondom ons afspeel,
maar nie altyd van kennis neem.

Is so dat stemme van bevryding oor eeue heen fluister,
nes dienaar nie skree. 

Maar belangrik dat kennis neem van manier wat God mense gebruik,
wat dalk nie dink dat reuse-taak vermag,
klein dingetjie doen,
reuse gevolge. 

Laaste ding wil onderstreep,
dat die beeld van God as bevryder
nie net op Israel se belange gefokus.

Verlossing van Israel nie net vir Israel bedoel –
dit moes uitbrei om al die nasies in te sluit.

In die donker tye ná die ballingskap,
word mense opgeroep nie net aan self te dink nie,
maar om juis die beeld van God as Bevryder te vergestalt
vir diegene wat dit nodiger het as hulle –
die wat steeds in die kettings van
armoede
siekte
diskriminasie
of geweld
gebind is.

Dit vra dan dat Israel besluit om anders in die wêreld te leef,
om nie aan die magspel van die magtiges deel te hê nie,
maar om hulle met die swakkes
en die weerloses
en die gewondes te vereenselwig.

Dit dan ook die appel vandag:
as God leer ken as Verlosser,
soos sien in Eksodus-verhaal,
beeld van kryger en vrou in kraam in Jesaja,
Jesus aan kruis
dan word opgeroep om hierdie ervaring in daaglikse lewe uit te leef
om in samelewing waar daar dikwels ander waardes geld,
waar waardes van mag en geld en status heers,
deel te wees van God se verlossingsplan,
ook vir hierdie wêreld.

Gebed
Dankoffer
Slotlied  Lied 486 (staan)
Seën
Lied 313