As jy onderneem om elke week ‘n uur opsy te sit om vir ons gemeente te bid en graag die gebedsriglyne wil ontvang, kontak ds Rethie by rethie[by]global.co.za vir Biddend Luister, of gee jou naam in by Liésl by die kerkkantoor of laai dit hier af.
Die tweede deel van Romeine 6 roep ons as gelowiges op om God te dien met alles wat ons is en het. Doen wat God wil (en nie wat die sonde wil nie).
Paulus gebruik 3 teenstellings in hierdie teksgedeelte om sy punt te maak:
· Sonde versus God: Sonde is die mag wat teenoor God staan en is nie net persoonlik nie, maar ook die mag van die lewenswyse van jou kultuurgemeenskap.
· Slawerny versus vryheid: Ons almal is óf slawe van die sonde en in gewaande vryheid van God óf slawe van God en vry van die sonde.
· Beloning versus geskenk: Die sonde gee die beloning van die ewige dood, maar God gee vir sy mense die geskenk van die ewige lewe.
Soos ons verlede week in Romeine 6:1-11 gesien het, sonde is ‘n mag wat teenoor die mag van God staan. En dit is nie net ‘n persoonlike morele begrip, jy mag nie dit nie, of jy mag nie dat nie. Dit is ook veral ‘n kultuur begrip. Sonde is die manier van leef van die heersende kulture van jou tyd:
· Vir die liberale Grieke en Romeine was dit in Paulus se tyd om sonder reëls en wette te lewe: goddeloos (asof God nie bestaan nie) en onsedelik (asof God se wil geen rol in jou manier van lewe speel nie).
· Vir die konserwatiewe Jode was dit in Paulus se tyd om met reëls en wette te lewe: maar dit was eie geregtig (hulle het gedink hulle kan God se guns daardeur verdien) en baie eksklusief (hulle het gedink hulle is beter as die heidene en wou nie met hulle assosieer nie).
Om vry te kom van hierdie mag van sonde, het God sy genade in die geboorte, dood en opstanding van Jesus Christus gegee, sodat beide die liberales as die konserwatiewes, beide die Grieke en Romeine as die Jode, die vryspraak van vergifnis van sonde binne ‘n geloofsverhouding met Jesus kan kry. Daarmee het Hy gelowiges uit die domein van die sonde na die domein van God verlos, vanuit die heerskappy van die sondige wil van die heersende kultuur na die heerskappy van sy wil in die gemeenskap van gelowiges. En waar die sondige lewenstyl van die Grieks-Romeinse kultuur die botoon in hulle lewens gevoer het, het nou die lewenstyl van gehoorsaamheid aan God in sy gemeente die botoon in hulle lewens gevoer.
En ons sal goed doen om ons eie lewens te ondersoek watter domein in ons lewens tans die botoon voer. Is dit die domein van die sonde of die domein van God?: Vra jouself af:
· Lewe jy asof God nie bestaan nie (soos praktiese ateïste) of vertrou jy Hom met jou hele lewe binne die gemeenskap van gelowiges?
· Lewe jy onsedelik (soos praktiese hedoniste, d.w.s. jy hanteer seks nie volgens God se wil nie, maar volgens jou eie behoefte – en dink ‘n bietjie na oor die impak wat TV en flieks op ons manier van dink het) of lewe jy met die oog op die belang van jou maat en van die gemeente?
· Lewe jy eie geregtig (dink jy dat jy God se guns verdien omdat jy dink dat jy beter is as ander, soos die Fariseër eenmaal oor die tollenaar gedink het) of lewe jy afhanklik van God se genade, sonder vooroordeel en veroordeling saam met dié wat jou broers en susters in geloof is?
· Lewe jy uitsluitend (jy besluit wie in is en wie uit is op grond van jou eie maatstaf, hetsy taal, of kleur, of intelligensie, of vermoëns of besittings) of lewe jy met die vraag: vir wie kan ek ‘n naaste wees sonder dat kultuur oorwegings jou liefde bepaal?
Ons moet telkens onthou, herinner Paulus ons, God het ons vrygemaak van die domein van die sonde sodat ons in sy domein, die domein van sy heerskappy in gemeente en gemeenskap, kan lewe.
Want sien, ‘n mens leef altyd in ‘n verhouding van slawerny aan óf vryheid van dié magte: jy is óf ‘n slaaf van die sonde óf jy is ‘n slaaf van God – jy is óf vry van die mag van God óf jy is vry van die mag van die sonde.
Dink maar net ‘n bietjie aan hoe die lewe werk:
· Om ‘n professionele musikant te word, ‘n konsert pianis, vat ‘n 8 uur ‘n dag fokus van baie kleins af. Ek onthou hoe skrikwekkend die fliek Shine vir my was. Dit is die verhaal van David Helfgott, ‘n bekende pianis, en hoewel daar baie kritici is wat sê dat die fliek nie regtig ‘n ware weergawe van die werklikheid was nie, bly die uitmergelende oefensessies my by, die absolute fokus om Rachmaninoff foutloos, nie net te speel nie, maar ook te vertolk. Totale fokus!
· Om ‘n Springbok rugbyspeler te word, vat ‘n commitment wat die meeste van ons nie voor kans sien nie – dit is pyn en sweet en koue en nogmaals pyn van baie vroeg af in jou lewe. Al baie keer na Hannes Marais geluister oor die opofferings wat hy moes deurmaak: die op en af hardloop van die koppie (lyk vir my meer soos ‘n berg!) in Spreeukloof; die skrum wat op ‘n keer letterlik sy enkel afgedraai het, toe sy studs vasgesteek het in die gras en die skrum gedraai het; sy oog wat uitgepluk is toe hy vir ‘n drie oorgeduik het, en hy moes kies, die oog of die drie. Totale fokus!
· Om ‘n graad te kry, veral as jy dit nagraads wil doen, vat ure se sit en lees en dink en worstel en uiteindelik skryf oor ‘n baie lang tyd. Ek onthou self die lang ure vroeg oggend om my D klaar te skryf – my hele slaappatroon het geskuif as gevolg daarvan. Totale fokus!
En jy word eintlik ‘n slaaf van dit waarop jy fokus: darem meesal uit vrye keuse. Dit kan natuurlik ook in ‘n verslaafdheid verander, jy kan nie meer balans handhaaf met ander prioriteite in jou lewe nie, en begin ander dinge afskeep. Maar die verslaafdheid bevestig eintlik maar net nog sterker die punt: jy is altyd ‘n slaaf van iets: jy is verbind aan jou musiek en daarom vry van iets soos lees; jy is verbind aan studie en daarom vry van iets soos TV kyk; jy is verbind aan ‘n sport en daarom vry van iets soos vrye tyd.
En dít is ook hoe die Christelike lewe werk. Dit neem ook ‘n totale fokus! En met reg ook – want jy is óf ‘n slaaf van die domein van die sonde, ‘n slaaf van al die oorwegings en oortuigings en lewenstyl van die gemeenskappe waarin ons lewe, en die voorkeure en behoeftes van jou eie hart en lewe, óf jy is ‘n slaaf van die domein van God, ‘n slaaf van al die oorwegings en oortuigings en lewenstyl van die geloofsgemeenskap, en die voorkeure en behoeftes van God vir jou en die gemeente se lewe.
En daar is nie middelgrond nie … en jy kan nie neutraal bly nie … want ‘n keuse vir middelgrond of vir neutraliteit diskwalifiseer jou vir God se domein, en jy bly ‘n gevange van die sonde, beide op persoonlike vlak as op gemeenskapsvlak.
Dit sal goed wees as ons goed hieroor nadink – wat is die gehalte van die commitment wat ons aan God en sy gemeente het? Wat sou ander sê van my commitment – sou hulle my lewe beskrywe as dat ek ‘n slaaf van God is … of nie juis nie …?
Paulus sluit af met ‘n laaste teenstelling, die teenstelling tussen die beloning wat sonde gee, die dood, en die geskenk wat God gee, die ewige lewe.
Die sonde hét ‘n beloning: as jy lewe volgens die lewenstyl van die heersende kultuur, het jy die voordele daarvan, maar waarvan die einde, die beloning, die dood is.
God beloon egter nie op dieselfde manier nie. Om die waarheid te sê, daar is baie keer lyding en ontbering wat verbind is aan gehoorsaamheid en getrouheid aan die Here.
Wat doen God dan? Hy gee die geskenk van die ewige lewe.
Teenoor die korttermyn voordele en uiteindelike negatiewe beloning van die sonde staan die korttermyn uitdagings en die uiteindelike positiewe geskenk van die ewige lewe vir ‘n lewe wat in gehoorsaamheid aan God geleef is.
En laat ons nie swig voor die beswaar van die heersende kultuur nie, wat sê die ewige lewe is ‘n “Pie in the sky when you die, bye and bye.”
Daar is iets in die vooruitsig van die ewige lewe wat ‘n hoop en volharding gee wat alle verstand te bowe gaan. En dit is reg deur die eeue so. Dit is insiggewend om te lees oor die eerste Christene dat hulle nie soseer verkwalik is vir hulle leerstellings nie, maar vir hulle halstarrigheid!
· Jy sien dit al in Petrus en Johannes voor die Joodse Raad: “Julle moet maar self besluit wat voor God reg is: om aan júlle gehoorsaam te wees of aan God. Wat ons betref, dit is onmoontlik om nie te praat oor wat ons gesien en gehoor het nie.” (Hand 4:19-20).
· En jy sien dit in Stefanus wat nie stilgebly het in die aangesig van die veroordeling en uiteindelike steniging deur die Joodse Raad nie. Toe die Jode nie sy wysheid kon troef nie, die wysheid wat die Gees hom gegee het in die situasie nie, en die pragtige uitleg wat hy van die Skrif gegee het nie, en selfs hulle woede en gekners op hulle tande hom nie van stryk kon bring nie, het die Joodse Raad hulle ore toegedruk en hom doodgegooi om hom stil te maak (Hand 7).
· En in Paulus in die tronk by Philippi, wat die Romeinse polisie en stadsbestuur dwing om hom self los te laat na hulle hom teen hulle eie reëls in gevange laat neem , geslaan en in die tronk gesit het: ”Maar Paulus sê vir die polisie: “Ons is sonder verhoor in die openbaar geslaan en in die tronk gestop, ons wat Romeinse burgers is. En nou wil hulle ons stilletjies hier wegkry. O nee! Laat hulle self kom en ons uitlei.” (Hand 16:37)
Daarmee het hulle ‘n voorbeeld gestel vir Christene van alle tye: om te volhard in gehoorsaamheid aan Christus, maak nie saak wat oor jou pad kom nie.
Geen wonder dat Plinius, goewerneur in Bithinië in Klein-Asië, vandag Turkye, wat die gewoonte gehad het om ‘n Christen 3 keer geleentheid te gee om Christus vaarwel te roep, voordat hy so iemand vonnis en straf, skryf aan keiser Trajanus dat hy net nie die Christene se halstarrigheid (obstinacy) kan verstaan nie, want hulle wil nie sy toeskietlikheid aanvaar nie.
Trajanus, wat eintlik ‘n goeie keiser was, maak dan ‘n reëling wat vir ‘n paar eeue gegeld het, dat die Christene nie voor die voet vervolg moet word nie, maar net as iemand hulle aankla, ongelukkig ‘n maatreël wat baie keer deur bure misbruik is! Maar telkens dat ‘n Christen voor dié keuse gestel is, om Jesus te verloën om straf vry te spring, het hulle geweier.
Terloops, daar is ‘n pragtige font Trajan wat ontwerp is om van die inskripsies uit sy tyd te moderniseer, wat pragtig is: trajan PRO (Ek het dit gekies vir my PowerPoint om daardie rede! Dit is in hoofletters, want sy inskripsies was net in hoofletters!)
Daarom lees ons telkens van ons Christen voorvaders dat hulle halsstarrig was, onwrikbaar in hulle geloof, selfs al moes hulle met hulle lewens boet vir hulle getrouheid aan Jesus Christus:
· Ons lees van Ignatius van Antiochië, genoem “die draer van God” na aanleiding van ‘n legende dat hy die seuntjie was wat Jesus een keer in die midde van die dissipels geplaas het om vir hulle van nederigheid in die koninkryk te leer, wat skryf in 107 n.C. aan sy volgelinge wat hom wou kom bevry nadat hy ter dood veroordeel is: “If you remain silent about me (d.w.s. as julle niks doen om my te bevry nie), I shall become a word of God. But if you allow yourselves to be swayed by the love in which you hold my flesh, I shall again be no more than a human voice.”
· En sy jonger vriend Polycarpus verklaar in die jaar 155 n.C. aan ‘n regter wat dreig om hom lewendig te laat verbrand: “For 86 years I have served him, and he has done met no evil. How could I curse my king, who saved me?” En dan bid hy hardop: “Lord Sovereign God … I thank you that you have deemed me worthy of this moment, so that, jointly with your martyrs, I may share in the cup of Christ … For this … I bless and glorify you. Amen.”
En die deel in die voorbeeld van Christus, veral in die eenwording met sy dood, maar ook in die heerlike vooruitsig dat hulle daarmee dan ook sal deel in sy lewe, die ewige lewe, soos Paulus ook hier skrywe in 6:8, was die motivering vir hulle halstarrigheid.
Ek sluit af:
· God het ons uit die sonde verlos om onder sy heerskappy te lewe.
· Ons moet dit met alles in ons doen binne die gemeenskap van die gelowiges.
· Ons moet dit tot die einde toe doen, selfs al bars die bottel.
Chris van Wyk
Ek worstel al twee weke met dié teks – en maak geen fout nie, dit raak nie sommer ‘n makliker teks met die eerste en tweede en selfs derde lees daarvan nie!
Hoofstuk 6 vorm deel van die leerstellige deel van Romeine 1-11, ‘n noodsaaklike begronding van die meer praktiese deel van die brief aan die Romeine wat in hoofstuk 12 begin en afsluit in hoofstuk 16. En dit is ook ‘n belangrike deel van die enger konteks van hoofstuk 5-8, waar dit oor ‘n beskrywing van die nuwe lewe in Christus gaan.
En die rede waarom dit so moeilik is, is aan die een kant te wyte aan die wyse waarop Paulus sy argument voer. Dit is net nie maklik toeganklik nie, nie in terme van taalgebruik nie en nie in terme van die argumentasie self nie.
Maar aan die ander kant is dit ook te wyte aan ons gebrek aan begrip van wat hy met sonde bedoel – ons het ‘n ongelooflike private, persoonlike verstaan daarvan, terwyl Paulus eintlik heel anders daaroor praat.
Wat baie help, het ek gevind, is dat ‘n mens eintlik die hele brief van Romeine moet lees, en herlees, en dan telkens die hele boek in gedagte moet hou, om die boodskap van hoofstuk 6 te kan verstaan.
Maar wat my nog meer gehelp het, was om ietsie te lees oor die gemeente van Rome in die baie besondere standaardwerk van Justo González, The Story of Christianity, wat die verhaal van die impak van Christus die afgelope twee millennia in die wêreld vertel. Want dít het my gehelp om beter te verstaan wat Paulus hier bedoel met sonde, en hoe ‘n mens sy boodskap op jouself van toepassing kan maak.
Daarom wil ek ‘n paar perspektiewe gee uit die geskiedenis van die Christendom (Christianity en nie die Engelse Christendom nie), sowel as uit die res van die boek van Romeine, wat vir ons kan help om die boodskap van hoofstuk 6 te kan verstaan en vir onsself toe te eien.
En onthou, God is besig om met ons te praat deur die gedeelte en deur die prediking – luister dus met die oog daarop om God te hoor (en nie vir my nie!).
Daar was Jode wat tot geloof gekom het, Paulus se volksgenote, heel moontlik die eerste gelowiges van die gemeente. Dit was die strategie van daardie tyd – omdat Jode reeds van die 8ste eeu v C oor die wêreld versprei is. Met die verskillende wegvoerings in ballingskap, was daar oral Joodse gemeenskappe in die stede, die Joodse Diaspora/Verstrooiing, en was hulle ook die eerste mense met wie die Christene die evangelie gedeel het. Só het Stefanus en Philippus en Petrus en Paulus gewerk soos ons in Handelinge lees. Paulus het wel op ‘n stadium van dié strategie afstand gedoen, toe hy te veel teenstand uit Joodse geledere gekry het, maar dit was nog steeds die vernaamste manier waarop die evangelie aanvanklik versprei het. En dit is dié gelowiges, voorheen Jode, wat die eerste lidmate van die gemeente in Rome was.Maar daar was ook Grieke wat tot geloof gekom het. Dit sien ‘n mens uit die lys van name aan die einde van die boek, hoofstuk 16, mense aan wie Paulus allerlei opdragte gee. Die voertaal van die gemeente was in elk geval heel waarskynlik Grieks, en dit om twee redes: 1) dit was die wêreldtaal van daardie tyd, een van die voorsienings van die Here dat die evangelie in die volheid van tyd vinnig en met groot effektiwiteit kon versprei en 2) die Jode van die Diaspora het nie meer as ‘n groep Hebreeus geken nie, net die rabbis kon dit werklik nog lees, en die Ou Testament is in Grieks vertaal om dié rede, genoem die Septuaginta (Die Septuaginta word ook die LXX genoem, dit is die Romeinse getal 70 – die legende is dat 70 rabbis die OT vertaal het en toe hulle die vertalings vergelyk was dit woord vir woord dieselfde!). Dit is waarom die brief aan die Romeine dan ook in Grieks geskrywe is, sodat almal dit kon verstaan. Daar was dus ook Grieke in die gemeente van Rome.En dan was daar ook Romeine wat tot geloof gekom het, Italianers, mense wat selfs moontlik bande met Kornelius kon hê, wat in Sesarea saam met lede van sy regiment tot bekering gekom het onder die bediening van Petrus. En hulle was ‘n belangrike deel van die gemeente. Die waarde wat die Romeine tot die gemeente toegevoeg het, was dat hulle deel van die heersende politieke mag was, wat die gemeente kon laat deel in die stabiliteit wat die Romeinse ryk gegee het aan die wêreld van daardie tyd, die deel wat reg rondom om die Middellandse See geleë was. Met die uitstekende pad netwerk wat deur die Romeine in die hele gebied gevestig is en ook beveilig is – die Italianers was maar altyd lief vir paaie bou, gaan kyk maar na Bainskloof in die Kaap – kon die evangelie ook baie meer effektief versprei word. Dink maar net aan Paulus en ander se sendingreise.
Taal was ‘n kwessie: hulle het Grieks gekies, en nie Hebreeus nie, later Latyns, en nog later Italiaans soos die samestelling van die gemeente verander het met die eeue. Laat ‘n mens anders dink oor die taal wat in ‘n gemeente gebruik word, en ook anders dink oor waar God aan die werk is wanneer een taal bo ander tale verhef word in die gemeenskap – in die Nuwe Testament was Grieks verhef bo alles … en dit het die evangelie gebaat!Inklusiwiteit was ‘n ander kwessie: Paulus praat baie direk oor die insluiting van Febe van Kenchreë, die hawestad in Griekeland (ontvang haar soos dit mense wat in die Here glo, betaam!), en waarsku die gemeente om te pasop vir mense wat verdeeldheid veroorsaak: Bly weg van hulle af, sê hy. Dit laat ons besef dat ‘n mens uiters sensitief moet wees vir ons manier van doen in die gemeente – ‘n gemeente se manier van doen moet uitnodigend, vriendelik, gasvry wees, veral teenoor vreemdes!
Maar dan dieper as dit, moedig hy die gemeente aan om nie toe te laat dat die sonde baas speel oor hulle nie.Paulus werk hier met die idee van die sonde as ‘n mag wat werk in die kultuur en lewenstyl waaruit die gemeentelede tot bekering gekom het. En hiervan sê hy, het God julle verlos, julle het onder sy heerskappy gekom.
In hoofstuk 1 lys Paulus van die dinge wat deel was van hulle Griekse en Romeinse kultuur waarvan hulle vrygespreek is: julle is vrygespreek van die skuld van goddeloosheid – om te lewe asof God geen reg op ‘n mens se lewe het nie – en julle is vrygespreek van ongeregtigheid – om te lewe asof die waarheid geen sê het in die wyse waarop mense mekaar hanteer nie – en julle is vrygespreek van dwaasheid – om te lewe asof God nie God is nie, asof hy nie bestaan nie – en julle is vrygespreek van onsedelikheid – om te lewe asof God se riglyne vir ons seksualiteit nie op ons van toepassing is nie – en julle is vrygespreek van slegtheid, hebsug, gemeenheid, jaloesie, twis, bedrog, kwaadwilligheid, skinder, hooghartigheid, aanmatiging, verwaandheid, ongehoorsaamheid aan ouers, onbetroubaarheid, liefdeloosheid, hardvogtigheid ensovoorts ensovoorts!
In hoofstuk 2 en 3 draai Paulus se visier na die Jode en hulle kultuur om die wet van Moses bo alles te stel – maar in die proses baie keer die lewende God te ignoreer wat onverdiende genade gee en dít nie op grond van enige verdienste deur die wet nie, maar alleen weens sy eie getrouheid en betroubaarheid vir elkeen wat dit in geloof aanvaar. Hoofstuk 4 begrond die punt in die verhaal van Abraham wat God se genade ontvang het nog voordat die wet daar was, en hy was immers die Jode se aartsvader. En daarmee vat Paulus ook sommer die Jode aan wat hulleself as beter as die heidene geag het, selfs as die gelowiges heidene, op grond van hulle Joodsheid, en hulleself apart gehou om hulle Joodsheid te beskerm, terwyl hulle nou deel was van ‘n nuwe gemeenskap, die gemeenskap van die gelowiges.
Nee, sê Paulus, beide die Grieks-Romeinse gelowiges sowel as die Joodse gelowiges is vrygespreek, die een van ‘n oormatige klem op hulle vryheid van reëls en wette, en die ander van hulle oormatige klem op reëls en wette. En let op: dit is nie net persoonlike oortredinge wat Paulus hier in die oog het nie – nee, dit is veral die dinge wat die gemeente gedeel het met die kulture waaruit hulle gekom het: die Jode wat so maklik hulleself eenkant van almal gehou het en die wet bo alles gestel het, en die Grieke en Romeine wat so maklik ‘n klomp argumente kon opnoem om hulle onsedelikheid en verwaandheid en ongeloof te kon verdoesel. Die konserwatiewes en die liberales!Daarvan, sê Paulus, is julle vrygespreek, daarvan is julle verlos. Die sonde se mag oor julle is gebreek, julle is deel van ‘n nuwe gemeenskap, die gemeenskap van Christus. Julle is gedoop in sy dood, sodat julle ook kan lewe, soos Hy, vir altyd, vir God.
En nou, sê Paulus, moet julle lewe as mense wat dood is vir die sonde en lewe vir God. Geen deel van julle liggame moet in diens gestel word van die goddeloosheid nie, maar in diens gestel word van God, om te doen wat Hy wil.Dit wil sê: negatief gesproke: moenie meer sleg wees teenoor mekaar nie, moenie gemeen wees teenoor mekaar nie, moenie jaloers wees op mekaar nie, moenie kwaadwillig wees teenoor mekaar nie, moenie mekaar uitsluit nie, veral nie op grond van wie julle was voor julle in die gemeenskap van die gelowiges gekom het nie.Positief gesproke: raak deel van die gemeenskap van gelowiges en beoefen saam ‘n lewenstyl van gehoorsaamheid aan die influisteringe van die Gees – Hy praat in ons midde, en in ons binneste, en leer ons hoe om gehoorsaam aan God te wees (hoofstuk 8). Vestig julle hoop op God wat alles ten goede laat meewerk vir dié wat Hy liefhet, sodat julle en julle geloof nie ondergaan in die lyding wat ons deel is in die wêreld nie. Laat God julle denke vernuwe sodat julle kan onderskei wat vir Hom goed en aanneemlik en volmaak is (hoofstuk 12). Moenie van jouself meer dink as wat jy behoort nie, maar wees beskeie volgens die maat van geloof wat God aan jou gegee het. Gebruik julle gawes in die gemeente, wees opreg lief vir die mense om jou, wees bly saam met dié wat bly is, treur saam met dié wat treur, leef in vrede met alle mense, ten minste sover dit van jou afhang, en moenie self wraak neem nie, laat dit oor aan die oordeel van God. En gaan lees maar verder in hoofstuk 13 oor die wyse waarop ons as gemeente teenoor die owerheid moet optree, en in hoofstuk 14 hoe ons teenoor gemeentelede wat met ons verskil moet optree, en in hoofstuk 15 hoe ander gemeentes wat swaarkry, gehelp moet word, deur offergawes en gebed.
Kortom – leef saam met God in die midde van die gemeente, die gemeenskap van gelowiges, en moenie meer toelaat dat die lewenstyl van die kulture waaruit julle kom julle lewens en gedrag bepaal nie. Want julle is uit die mag van die sonde geroep om aan God te behoort in die boesem van die gemeente wat Hy gestig het. En dit is ook waar van ons hier in Somerstrand.Die beeld wat Paulus dus hier skep, is dat ‘n gemeente ‘n nuwe gemeenskap is, ‘n gemeenskap wat ‘n nuwe kultuur vorm, wat natuurlik nie net teenoor ander kulture staan nie, maar dit transformeer en veral nie meer onder die beheer daarvan staan nie, maar onder beheer van God self.En dít is waartoe ons ook geroep word – om die lojaliteite wat ons het aan die kulture waarvan ons deel is, te verplaas na lojaliteit aan die gemeenskap wat God skep tussen ons. Sonde is dus om jou hiervan te onttrek, om jou lewe deur ander lojaliteite te laat bepaal, en nie deur die gemeenskap van en met God nie. Daarom dat daar so ‘n belangrike klem op die mekaar tekste in die NT is: moenie die onderlinge byeenkomste vermy nie, maak jou bydrae vir die instandhouding en uitbreiding van die koninkryk, leef as mense van die lig in die gemeenskap daarbuite ensovoorts.
Maar, daar is ook ‘n gevaar in die deelword van ‘n nuwe kultuur, ‘n nuwe gemeenskap, al is dit ‘n Christelike kultuur of gemeenskap. En dit is gevaarlik na twee kante toe: 1) die eerste gevaar: dat jy die mense van een van die kultuurgroepe waaruit die gemeente saamgestel is, verhef bó die ander. Dit is wat blykbaar in Jerusalem gebeur het – met die eerste konflik wat die eerste gemeente gehad het oor die versorging van die Griekse weduwees, hulle is erg verwaarloos ten gunste van die versorging van die Joodse weduwees, het die apostels wel reg opgetree deur 7 mense aan te stel om gelyke versorging te verseker. Maar die 7 mense was almal Grieke, of só klink die name (Justo Gonzales)! Dit wil dus voorkom asof die Woordverkondiging in die gemeente van Jerusalem beperk was tot Jode, die apostels was immers Jode, en dat hulle geledere gesluit was vir leraars van ander kulture. Interessant dat Lukas dan in sy verdere skryf van die boek Handelinge, net ná dié verkiesing (hoofstuk 6), juis van 2 van hierdié Grieke se verkondigingswerk praat, Stefanus voor die Joodse Raad (en hy ontvang ‘n heel ander behandeling as Petrus en Johannes, hy word gestenig, terwyl hulle net laat slaan en berispe is!) en Filippus na Samaria en na Afrika (met die bereiking van die Ethiopiese amptenaar). En ná Petrus se aanvanklike amperse skoorvoetende uitreik na Sesarea, na die Italianers, hoor ‘n mens baie min van die Jerusalem gemeente en hulle Joodse apostels. En die ontstellende waarheid is: die gemeente in Jerusalem oorleef nie – hulle wyk met die vernietiging van Jerusalem in 70 n.C. uit na Pella, ‘n Joodse dorpie daar naby aan die ander kant van die Jordaan, keer so ‘n 65 jaar later weer terug, maar sterf mettertyd heeltemal uit. Na die vyfde eeu hoor ‘n mens nooit weer van die gemeente in Jerusalem nie. In teenstelling met Jerusalem is daar vandag 900 kerkgeboue in Rome!2) die tweede gevaar: dat die gemeente ‘n gemaksone word as ‘n soort bastion teen die aanslae van die lewe, en die gemeente nie steeds grense na buite oorsteek nie. Oral waar ‘n gemeente nie telkens weer die gemeenskappe om hulle met die evangelie bedien het nie, nie uitgereik het, nie grense oorgesteek het nie, nie gasvry gewees het nie, nie aangepas het om mense te kan insluit nie, het die gemeente gestagneer en uiteindelik doodgegaan. Dink maar in die geval ook aan Jerusalem, en aan die gemeentes in Turkye, en meer resent in Europa – en teenoor dit die groei in gemeentes in Amerika, Suid-Amerika, Korea en Afrika. Maar dit is stof vir ‘n ander dag!
Die impak van hierdie boodskap lê op baie vlakke – en die gevaar bestaan dat ek in die uitspel daarvan, goed kan sê wat jou nie aanspreek nie, of iets nie sê nie, wat jou wel aanspreek. Maar vir ons as gemeente spel ek wel twee implikasies uit, sonder om daarmee dit klaar te sê:
San Marcello al Corso, die kerk op die foto in die PowerPoint, was een van die eerste kerkgeboue in Rome. Dit is herbou in 1519 ná dit afgebrand het, net mooi in die tyd van Maarten Luther.
(Re)gifted| Johannes die Doper | Lewe van Omgee |
Lukas 3
:1-20 | 16 Okt. 2016 pm
Die van julle in ’n tradisionele NGK grootgeword het: wat sê die dominee gewoonlik aan die begin van die diens? Gewoonlik iets soos: “Genade en vrede vir julle.” Johannes het natuurlik glad niks sulke beleefde of sagte woorde nie. Hy begin sy preek: “Julle slange!” Die Engels is eintlik beter: “brood of vipers!” Kan julle dink as ek hierdie diens begin het: “Julle brood of vipers! Wie het julle wysgemaak dat julle die dreigende toorn kan ontvlug?!”
Johannes sê: Geloof en dade pas by mekaar. Ons moet vrugte dra. Jy kan nie sê jy is ’n gelowige en dan het dit geen impak op jou lewe nie.